Wirtualny atlas roślin: Pistacja kleista / Pistacia lentiscus

Pistacja kleista, pistacja lentyszek, lentyszek, mastyksowe drzewo (Pistacia lentiscus L.) − gatunek drzewa z rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae). Występuje w basenie Morza Śródziemnego: w Afryce Północnej (Wyspy Kanaryjskie, Maroko, Algieria, Libia, Tunezja), w Europie Południowej (Hiszpania, Portugalia, Francja, Chorwacja, Grecja, Włochy) i Azji Zachodniej (Cypr, Izrael, Jordania, Liban, Syria, Turcja). Jest uprawiana w wielu krajach świata

Pokrój zawsze zielony krzew lub małe drzewo o gęstych, prostych i rozłożystych gałęziach. Osiąga zazwyczaj wysokość do 3 m, rzadko więcej. Kora brunatna, łuszcząca się. Liście parzysto-pierzaste, składające się z 4-12 lancetowatych, lub odwrotnie jajowatych, skórzastych i całobrzegich listków. Pojedynczy listek ma długość 1-3 cm i szerokość 0,5-1,5 cm. Nasada listków zwężona, wierzchołki tępe, lub maja krótki, kolczasty kończyk. Są nagie, na górnej stronie ciemnozielone, na dolnej jasnozielone. Kwiaty bardzo drobne, o barwie od żółtawej do ciemnoczerwonej, zebrane w groniaste kwiatostany. Pojedynczy kwiat ma średnicę 2-3 mm i wyrasta z kąta łuskowatej przysadki. Kwiaty żeńskie składają się z 4-5 zrosłych dołem działek kielicha i kulistego słupka o trzech znamionach. Kwiaty męskie mają 4-5 działek zrosłych dołem kielicha i 3-5 krótkich pręcików. Owoc kulisty pestkowiec, początkowo czerwony, w stanie dojrzałym czarny. Ma cienki egzokarp i pestkę z łupiną.

Biologia i występowanie

Roślina dwupienna. Kwitnie od marca do kwietnia. Rośnie w lasach, zaroślach i na skalistych zboczach. Występuje w zbiorowiskach roślinnych typu makia.

Owoce są jadalne. Z owoców wytłacza się olej. Liści (zwane liśćmi Shinia) używa się do farbowania i garbowania. Drewno jest używane na wyroby stolarskie. Wydziela pachnącą żywicę zwaną mastyksem. Uzyskuje się ją zazwyczaj w sierpniu przez nacinanie kory. Mastyks używany jest przez miejscową ludność do żucia, jako środek higieny oraz w lecznictwie. Zaprawia się nim niektóre gatunki wódek i likierów, jest też dodatkiem do past i proszków do zębów. Główne jednak zastosowanie mastyksu to produkcja lakierów, pokostu, lepiku używanego w plastrach na rany, pigułek i mas dentystycznych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 00:21:57]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72987468. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.