Wirtualny atlas roślin: Koślaczek stożkowaty / Anacamptis pyramidalis

Koślaczek stożkowaty (Anacamptis pyramidalis (L.) Rich.) – gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Łodyga osiąga wysokość do 60 cm. W górnym odcinku często czerwonawa. Wyrasta z podwójnej bulwy, jajowatej lub kulistej. Liście dolne równowąskolancetowate, górne pochwiaste i małe. Na łodydze jest 7-12 liści, z czego 2-4 tworzą pojawiającą się dopiero jesienią różyczkę liściową u podstawy łodygi. Liście w różyczce są jajowatolancetowate, bezplamiste, mają długość 8-17 cm i szerokość 0,8-2,1 cm. Kwiaty ciemnoczerwone do różowych, zebrane w jeden krótki, stożkowaty kwiatostan, siedzący w kątach błoniastych przysadek o długości 2-9 cm. W jednym kwiatostanie jest 10-80 kwiatów. Jajowatolancetowate boczne listki w zewnętrznym okółku okwiatu mają długość 5-8,5 mm i ustawione są poziomo. Wewnętrzne listki oraz listek środkowy tworzą hełm, którego barwa stopniowo zmienia się od białej poprzez różową do karminowoczerwonej. Trójłatkowa warżka ma długość 6-10 mm, szerokość 8-14 mm i bardzo długą ostrogę. Środkowa jej łatka zazwyczaj jest mniejsza od półokrągłych łatek bocznych. W nasadzie warżki dwie wystające listewki. Szpilkowata ostroga ma długość 8-19 mm, szerokość 0,5-0,9 mm. Pollinarium z wspólną, siodełkowatą nóżką (retinaculum).

Biologia i występowanie

Centrum jego występowania stanowi obszar śródziemnomorski, gdzie rośnie we fryganie. Dalej na północ rzadszy, sięga do północnych krańców Wysp Brytyjskich oraz Estonii. Dawniej w Polsce występował w rozproszeniu na Pomorzu Zachodnim, Pojezierzu Mazurskim, w Wielkopolsce, w Ojcowie oraz w okolicach Przemyśla. Następnie zaniknął na tych stanowiskach i nie udawało się go odszukać przez ponad 70 lat. Przez długi czas uważany był za gatunek wymarły, aż do odnalezienia w 2009 r. w dolinie dolnej Odry. Rozwój Bylina, geofit. Kwiaty zapylane są przez długotrąbkowe motyle dzienne, kraśnikowate oraz motyle nocne aktywne również za dnia. Kwiaty zwabiają owady barwą i kształtem, jednak nie wytwarzają nektaru. Liczba zawiązywanych owoców jest procentowo dość duża. Siedlisko Występuje na murawach kserotermicznych, polanach śródleśnych, trawiastych zboczach i w widnych zaroślach. Kwitnie od czerwca do lipca. Jest gatunkiem wapieniolubnym i światłolubnym. Genetyka Liczba chromosomów 2n = 36, 54, 63, 72. Tworzy mieszańce międzyrodzajowe ze storczykiem cuchnącym (Orchis coriophora), storczykiem samczym (Orchis morio) i Orchis sancta.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 19:25:29]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986411. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.