Jarzmianka większa Astrantia major

Jarzmianka większa (Astrantia major L.) – gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych (Apiaceae). Występuje w południowej i środkowej Europie, głównie w górach. W Polsce występuje głównie na południu (jest to północna granica jego zasięgu). Roślina niezbyt pospolita, w górach występuje częściej niż na niżu. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Łodyga wzniesiona, naga, żebrowana, ulistniona. Wysokość 40–80 cm. Liście ulistnienie skrętoległe. Zarówno liście odziomkowe, jak i łodygowe na długich ogonkach, głębokodłoniastodzielne, nagie. Ich odcinki mają odwrotnie jajowaty kształt, są wrębne i ząbkowane. Kwiaty kwiatostan złożony – kwiaty zebrane w baldaszki, a te z kolei w nieregularne grono. Swoim wyglądem przypomina pojedynczy kwiat. Baldaszki otoczone białawymi lub czerwonymi pokrywkami o takiej samej długości, jak baldaszek. Błoniaste pokrywki są zwarte, całobrzegie i mają lancetowaty kształt. Korona kwiatów złożona z 5 białych, lub różowawych płatków. Owoc rozłupka o długości ok. 6 mm, wyrastająca na szypułkach o długości kwiatów, lub nieco dłuższych.

Biologia i występowanie

Rozwój Bylina, hemikryptofit. Przedprątne, owadopylne kwiaty kwitną od lipca do sierpnia. Siedlisko Rośnie w lasach liściastych, zaroślach, ziołoroślach, na łąkach. W górach rośnie od regla dolnego po piętro kosówki, rzadko można ją spotkać także w piętrze halnym. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym. Fitosocjologia Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Fagetalia i Ass. Astrantio-Fraxinetum. Genetyka Liczba chromosomów 2n= 28.

Jest uprawiana czasami jako roślina ozdobna, zwłaszcza w parkach. Szczególnie nadająca się na rabaty, oraz do kompozycji z innymi roślinami. Dobrze rośnie w półcienistych miejscach. Wymaga stale wilgotnej gleby. Oprócz typowej formy istnieją bardziej ozdobne kultywary, np.: 'Rosea' o różowych kwiatach, 'Sunningdale Variegated' o liściach dużych, żółto i kremowo kropkowanych i różowych kwiatach.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 19:51:56]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986211. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
      • płatki różowe
      • płatki czerwone
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od kolana do pasa (60 < x < 100 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga żebrowana
      • łodyga gładka
      • łodyga wzniesiona
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
      • liście odwrotnie jajowate
  • ogólne
    • roślina ozdobna
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • gatunek rodzimy
    • kultywar
  • siedlisko
    • Lasy liściaste
    • Piętro halne
    • zarośla