Bartsja alpejska Bartsia alpina

Bartsja alpejska, barczja alpejska (Bartsia alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae) i monotypowego rodzaju bartsja Bartsia. Jest gatunkiem arktyczno-apejskim. Występuje w północnej części Ameryki Północnej, na Grenlandii, Islandii, w górach Europy i na północy Rosji, po zachodnią Syberię. W Polsce występuje w Karkonoszach, na Babiej Górze oraz w Tatrach. Łacińską nazwę rodzajową nadano jej na cześć żyjącego w XVIII w. holenderskiego lekarza Johanna Bartscha.

Łodyga podnosząca się, silnie owłosiona długimi włoskami. Roślina ma wysokość 5–20 cm. Liście ulistnienie naprzeciwległe. Liście jajowate, o brzegach tępo karbowano-piłkowanych. Są siedzące, obejmują szeroką nasadą łodygę. Mają długość do 2,5 cm, brudnozielony kolor i są owłosione. W dolnej części łodygi są wyraźnie mniejsze, a u jej nasady przechodzą w łuski. Liście podkwiatowe (przysadki) pełniące rolę powabni są fioletowo nabiegłe (w kolorze kwiatów). Kwiaty wyrastają gęsto na szczycie łodygi z kątów fioletowych przysadek, tworząc zbite grono. 4-działkowy kielich jest owłosiony i również fioletowo nabiegły. Korona kwiatów ma fioletowy kolor, jest grzbiecista, dwuwargowa i również owłosiona. Górna hełmiasta warga jest niepodzielona i dłuższa od dolnej, dolna warga ma 3 niewygięte łatki. Wewnątrz korony znajduje się pojedynczy słupek z długą nitkowatą szyjką i pałeczkowatym znamieniem oraz 4 dwusilne pręciki o pylnikach zakończonych dzióbkiem. Owoce otoczone puchem kielichowym jajowate i zakończone dzióbkiem torebki zawierające płaskie i oskrzydlone nasiona o długości ok. 2 mm.

Biologia i występowanie

Rozwój Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Jest półpasożytem. Wnika ssawkami do korzeni roślin, pobierając od nich wodę wraz z solami mineralnymi. Siedlisko Wilgotne skały, murawy, hale. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i bezwapiennym. W Tatrach główny obszar jej występowania to piętro kosówki i piętro alpejskie, ale występuje również w reglu dolnym i górnym, a sporadycznie można ją spotkać nawet w piętrze turniowym. Fitosocjologia Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Seslerietea variae i Ass. Bartsio-Caricetum

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 19:56:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986380. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • czerwiec
      • lipiec
      • sierpień
    • barwa kwiatów
      • płatki fioletowe
    • symetria kwiatu
      • grzbiecista
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
    • ustawienie liści
      • naprzeciwległe
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga owłosiona
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
  • ogólne
    • bylina
    • roślina pasożytnicza
  • siedlisko
    • Piętro turni
    • murawy
    • Tatry

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.