Knieć błotna Caltha palustris

Knieć błotna, kaczeniec, kaczyniec, kaczyniec błotny (Caltha palustris L.) – gatunek rośliny zielnej należący do rodziny jaskrowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniona na całej półkuli północnej: występuje w całej niemal Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce jest pospolita na bagnistych łąkach i w niższych partiach gór.

Pokrój roślina zielna o grubym, niemal bulwiastym kłączu. Na kłączu tym jesienią powstają pąki, z których wczesną wiosną wyrasta pęd nadziemny. Łodyga do 50 cm długości, lekko pokładająca się lub wzniesiona, rozgałęziona, gruba, pusta i naga. Liście duże, nerkowate, słabo karbowane, nagie, mięsiste i błyszczące. Liście odziomkowe na długich ogonkach, liście łodygowe na krótszych lub siedzące. Kwiaty na szczytach rozgałęzionych łodyg rozwija się po kilka żółtych kwiatów o średnicy do 4 cm. Każdy posiada pięć płatków, niekiedy zabarwionych zielonkawo od spodu, bardzo liczne pręciki i 5-8 słupków. Roślina miododajna, nektar powstaje w miodnikach u nasady słupków. Owoce wielomieszki z krótkim dzióbkiem zawierające nasiona.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od marca do maja lub czerwca. Rośnie na wilgotnych łąkach, brzegach strumieni, w rowach i lasach łęgowych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Calthion. Knieć wabi owady nektarem, specjalnymi plamami i rysunkami, które mogą być zauważone tylko przez oczy owadów, reagujące na światło ultrafioletowe. Roślina trująca. Świeże ziele zawiera anemoninę, która w większych ilościach jest toksyczna. Roślina nie jest zjadana przez bydło. Jeśli znajdzie się w paszy w niewielkiej ilości – nie działa szkodliwie, lecz mlekopędnie. Działanie szkodliwe znika podczas suszenia siana wskutek rozkładu związków szkodliwych. Liczba chromosomów 2n = 16, 24, 32, 56.

W agrotechnice roślina wskaźnikowa nadmiernego uwilgotnienia i potrzeby melioracji. Zwalczana na łąkach wczesnym koszeniem, uniemożliwiającym wydanie nasion oraz osuszaniem. Jest czasami uprawiana jako roślina ozdobna, szczególnie nadająca się na obrzeża oczek wodnych. Nie ma wymagań co do gleby, ważne jest tylko, by była ona stale podmokła, stanowisko powinno być słoneczne. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią lub przez podział rozrośniętych kęp (najlepiej jesienią).

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:14:38]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985448. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • kwiecień
      • maj
      • czerwiec
    • barwa kwiatów
      • płatki żółte
      • ciemnożółte
    • typ kwiatu
      • obupłciowy
      • równoczesne
    • kolor pyłku
      • owadopylność
    • znamiona słupka
      • liczne słupki
    • pręciki
      • liczne
    • korona
      • wolnopłatkowa
    • okwiat
      • pojedynczy (niezróżnicowany na kielich i koronę)
      • kwiaty 5-krotne
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga pełzająca
      • naga
      • dęta
      • podnosząca się
      • kłącze grube
      • krótkie kłącze
      • górą rozgałęziona
    • szacowana wysokość łodygi
      • 30-60 m
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • mieszek
      • owoc zbiorowy
  • ogólne
    • roślina trująca
    • bylina
    • gatunek silnie zmienny
    • status gatunku we florze Polski
      • takson rodzimy lub trwale zadomowiony
    • podgatunki
  • siedlisko
    • Olszyny
    • tereny podmokłe
    • wilgotne łąki i zarośla
    • torfowiska niskie
    • gatunek charakterystyczny dla
      • (klasa) Cl. Molinio-Arrhenatheretea R.Tx. 1937 - półnaturalne i antropogeniczne darniowe zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe
      • (związek) All. Calthion palustris R.Tx. 1936 em. Oberd. 1957 antropogeniczne nawożone, wielokośne, wilgotne i mokre łąki
  • cechy liści
    • kolor liścia
      • ciemnozielone
    • ogonek liściowy
      • krótki
      • długi
    • powierzchnia blaszki
      • karbowana
    • kształt blaszki
      • trójkątno-nerkowate
      • nerkowate
      • z głęboką zatoką
  • forma życiowa wg Raunkiæra
    • hemikryptofit
    • autotrof
  • cechy korzeni
    • system korzeniowy
      • liczne grube

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.