Centuria nadobna Centaurium pulchellum

Centuria nadobna, centuria czerwona, tysięcznik czerwony (Centaurium pulchellum) – gatunek z rodziny goryczkowatych (Gentianaceae). Występuje w Europie, Azji i Afryce. W Polsce spotykana od niżu po regiel dolny, objęta ochroną.

Łodyga dorasta przeciętnie od 5 do 15 cm wysokości i przeważnie jest rozgałęziona na całej wysokości, czasem tylko w górnej części, naga, 4-kanciasta. Liście nie tworzą rozety przyziemnej – obecne są tylko liście łodygowe. Liście są siedzące, ustawione parami, podługowatojajowate, całobrzegie, 3–5 nerwowe i zaostrzone (przynajmniej górne), osiągają do 15(20) mm długości. Kwiaty czerwone kwiaty skupione w luźne dwuramienne wierzchotki. Płatki mają ukośnie wzniesione łatki, a rąbek korony jest lejkowato zagłębiony. Owoce podłużna Torebka długości 7–10 mm z licznymi, drobnymi nasionami.

Biologia i występowanie

Występuje w Europie, Azji i Afryce. W Polsce w rozproszeniu na niżu, w pasie wyżyn aż po regiel dolny. Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do września. Rośnie na wilgotnych łąkach, przydrożach, polach, ugorach i namuliskach. Poza tym na brzegach jezior, stawów oraz na solniskach śródlądowych i przybrzeżnych. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Isoeto-Nanojuncetea i gatunek wyróżniający dla zbiorowiska Centaurium pulchellum-Pottia.

Centuria nadobna jest rośliną leczniczą, wykorzystywaną wyłącznie w medycynie ludowej. Surowcem zielarskim jest ziele, z którego wyodrębnić można alkaloidy, ponadto występują w nim gorycze i związki żywicowe. Medycyna ludowa zaleca stosowanie odwaru z ziela (20 gramów na 1 litr wody) w zaburzeniach trawienia, bezsoczności, niedokwasocie, oraz przy przeroście gruczołu krokowego.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:43:51]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72443750. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • czerwiec
      • lipiec
      • sierpień
      • wrzesień
    • barwa kwiatów
      • płatki czerwone
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • do kostki (0 < x < 15 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga czterokanciasta
      • łodyga gałęzista
      • łodyga gładka
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
      • liście lancetowate
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
  • ogólne
    • roślina lecznicza
    • roślina chroniona
    • roślina użytkowa
    • roślina jednoroczna
    • trawa
    • tworzy mieszańce
  • siedlisko
    • Regiel dolny
    • solniska
    • ugory

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.