Chryzantema Zawadzkiego Chrysanthemum zawadskii

Chryzantema Zawadzkiego, złocień Zawadzkiego (Chrysanthemum zawadskii Herbich) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.

Pokrój wysokość do 60 cm, cała roślina jest aromatycznie, przyjemnie pachnąca Łodyga wzniesiona lub podnosząca się, słabo ulistniona, często czerwonawo nabiegła, pod kwiatostanem bez liści. Pod ziemią występuje kłącze. Liście szarozielone. Liście różyczkowe i dolne liście łodygowe osadzone na wąsko oskrzydlonych ogonkach dłuższych od blaszki liściowej. Są zazwyczaj 2-krotnie pierzastosieczne. Blaszki liściowe w zarysie jajowate, o klinowatej nasadzie, z 2-3 oddalonymi od siebie odcinkami, z których każdy podzielony jest na 2-3 równowąskie łatki. Środkowe i górne liście łodygowe w kierunku ku górze wyrastają na coraz krótszych ogonkach, te najwyższe są siedzące. Są też coraz mniejsze i słabiej podzielone. Kwiaty zebrane w koszyczki średnicy do 6 cm, wyrastające pojedynczo na szczycie łodygi lub jej odgałęzień. Brzeżne kwiaty języczkowe są białe lub różowofioletowe, środkowe kwiaty rurkowe są żółte. Wewnętrzne łuski okrywy koszyczka prześwitujące. Owoc ciemnobrunatne niełupki o długości do 2 mm, bez skrzydełek/.

Biologia i występowanie

Chryzantema Zawadzkiego jest szeroko rozprzestrzeniona na wschód od Uralu. Występuje na Syberii, w Mongolii oraz w północnych Chinach i Korei. W Europie znana jest tylko w polskich i słowackich Pieninach. Występuje tylko na niedużym ich obszarze w Pieninach Właściwych od brzegów Dunajca po szczyt Trzech Koron, na wysokości 430–982 m, oraz rzadko w Pieninach Spiskich. Zwarty jej zasięg ciągnie się od Bystrzyka po wschodnie zbocza Podskalniej Góry. Stanowisko na Bystrzyku pod względem geologicznym i botanicznym zaliczane jest do Pienin Właściwych. Poza tym występuje na oderwanym stanowisku na Macelowej Górze. W XIX wieku występowała także na Szafranówce i Łaźnych Skałach w Małych Pieninach, ale na tych stanowiskach wyginęła. Bylina. Kwitnie od lipca do września. Siedlisko: wapienne skały, piargi i kamieniste zbocza, na zasadowych lub obojętnych rędzinach. Występuje w populacjach liczących do kilkuset osobników. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Dendranthemo-Seslerietum. Populacje pienińskie są heksaploidami. Liczba chromosomów 2n = 54.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 01:06:32]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62812987. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  • Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  • The Plant List. [dostęp 2017-03-13].
  • Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  • Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  • Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  • Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-09]  (ang.).
  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
      • wrzesień
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
      • płatki różowe
      • płatki fioletowe
      • płatki żółte
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
      • liście wąskie i wydłużone
      • liście najszersze przy końcu
      • liście równowąske
      • liście klinowate
  • cechy owoców
    • kolor owoców
      • brązowe
  • ogólne
    • roślina chroniona
    • bylina
    • ścisła ochrona gatunkowa
    • Polska Czerwona Księga Roślin
    • VU–gatunek narażony
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga wzniesiona

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.