Irga czarna Cotoneaster niger

Irga czarna (Cotoneaster melanocarpus Fisch. ex A.Blytt) – gatunek krzewu z rodziny różowatych.

Pokrój prosty, szeroki krzew liściasty od 0,5 do 5 m wysokości. Ma ciemnoszare pędy wzniesione do góry, za młodu owłosione. Liście pojedyncze, całobrzegie, jajowatookrągławe o długości do 5 cm. Są matowe, pod spodem białawo kutnerowate, tępe lub zaostrzone. Kwiaty drobne, różowawe, zebrane w skąpokwiatowe krótkie grona liczące zwykle od 1-3, ale czasami aż do 15 kwiatów. Dno kwiatowe jest na zewnątrz nagie. Działki kielicha są owłosione wełnisto, ale tylko na szczycie. Płatki korony są jasnoróżowe i mają krótki paznokieć. Owoce drobne, jabłkowate, niemal kuliste, czarne, wewnątrz mączyste. Są najważniejszą cechą rozpoznawczą tego gatunku. Bez owoców rozpoznawanie jest trudne.

Biologia i występowanie

Zwarty obszar zasięgu obejmuje północną, wschodnią i środkową część Europy oraz część Azji. W Polsce w stanie dzikim występuje tylko w Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Stanowiska na Pomorzu są pochodzenia synantropijnego. W polskich Karpatach najliczniej występuje w Pieninach (stanowiska: Zamczysko, Trzy Korony, Szafranówka, Rabsztyn, Przełom Białki pod Krempachami, Ociemne, Niedzica, Falsztyn, Macelak, Łaźne Skały, Goła Góra, Czorsztyn, Cisowce, Bystrzyk i Kacze. W Tatrach stwierdzono występowanie na 2 stanowiskach (Dolina Waksmundzka i Łysa Skałka), ponadto po 1 stanowisku w Gorcach (w Paśmie Lubania), Beskidzie Sądeckim (ruiny Zamku w Muszynie) i w Beskidzie Wyspowym (na Białowodzkiej Górze). Nanofanerofit. Gatunek subkontynentalny. Lubi stanowiska kamieniste, słoneczne o glebach przepuszczalnych ubogich, lekkich, zasobnych w próchnicę. Umiarkowanie chłodne lub umiarkowanie ciepłe warunki klimatyczne. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych, gatunek charakterystyczny dla związku Berberidion. Liczba chromosomów 2n = 51, 68.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 01:17:33]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62820517. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  • The Plant List. [dostęp 2017-03-01].
  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  • Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1955.
  • Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-25]  (ang.).
  • Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • wyższa od człowieka (> 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga owłosiona
  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki różowe
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
  • ogólne
    • krzew
    • krzew liściasty
  • cechy owoców
    • kolor owoców
      • czarne
  • siedlisko
    • Tatry

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.