Kolczurka klapowana Echinocystis lobata

Kolczurka klapowana (Echinocystis lobata) – gatunek jednorocznego pnącza z rodziny dyniowatych z monotypowego rodzaju Echinocystis J. Torrey et A. Gray, Fl. N. Amer. 1: 542. Jun 1840 (nom. cons.). Występuje naturalnie w Ameryce Północnej – w południowej Kanadzie oraz w północnej i środkowej części Stanów Zjednoczonych, częściej na wschodzie kontynentu, rzadziej na zachodzie. Jako gatunek introdukowany rośnie w strefie umiarkowanej w Europie i Azji. W Europie i w Polsce gatunek inwazyjny. Na kontynencie amerykańskim gatunek rośnie w lasach i zaroślach w dolinach rzek i na obrzeżach mokradeł, wzdłuż rowów i brzegów zbiorników, także wzdłuż przytorzy i ogrodzeń. Bywa uprawiany jako roślina ozdobna dla efektownych białych kwiatostanów. Sprowadzony został do Europy jako roślina ozdobna na przełomie XIX i XX wieku. Przez kilka dziesięcioleci obserwowany był jako dziczejący na nielicznych stanowiskach (także w I połowie XX wieku w Polsce). W drugiej połowie XX wieku gatunek zaczął się gwałtownie rozprzestrzeniać, początkowo wciąż w dużym stopniu dzięki popularności w uprawie i ucieczkom z ogrodów. Na początku XXI wieku gatunek w Polsce był już pospolity niemal w całym kraju (rzadki tylko w południowej części lubuskiego, w środkowej części Pomorza i na Mazurach).

Pokrój pnącze zielne, jednoroczne. Łodyga słabo owłosiona, wspinająca się za pomocą wąsów czepnych z rozgałęzieniami do III rzędu. Pędy osiągają do 6, czasem 8 m długości. Liście miękkie, 5–7 klapowe, ostro zakończone, lekko piłkowane na długich ogonkach. Dojrzałe do ok. 8 cm długości. Kwiaty roślina jednopienna, lecz rozdzielnopłciowa. Kwiaty sześciokrotne – żeńskie pojedyncze w rozgałęzieniach łodygi, męskie liczne, białe, zebrane w długie grona. Owoc zielona owalna torebka pokryta miękkimi kolcami z 4 brązowymi lub czarnymi nasionami, przypominającymi nieco nasiona dyni. Mięsiste ścianki owocu oraz wnętrze są obficie wypełnione powietrzem i wodą. Owoc otwiera się przodem (stroną przeciwną do szypułki) i tylko na tyle, aby nasiona mogły wylecieć. Część nasion może zostać, lecz te po wyschnięciu wytrząśnie wiatr. Suche owoce są kłujące, a po zimie można obserwować ich wewnętrzny włóknisty stelaż.

Biologia i występowanie

Roślina mało wybredna, ale idealnym siedliskiem dla niej są aluwia nadrzeczne oraz wilgotne miejsca o pH obojętnym. Płoży się i wspina po drzewach i krzewach.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-01-29 00:14:12]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=69407094. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
      • wrzesień
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
    • symetria kwiatu
      • promienista
    • pienność
      • roślina jednopienna
    • zapach
      • miły i przyjemny zapach
    • pręciki
      • 3
      • pylniiki zielone
    • typ kwiatu
      • kwiaty rozdzielnopłciowe
    • liczba płatków
      • 6
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
    • korona
      • zrosłopłatkowa
    • okwiat
      • Kwiaty 6-krotne
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • wyższa od człowieka (> 200 cm)
      • 6-8 m
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • lekko owłosiona
      • kanciasta
      • tworząca wąsy czepne
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
    • kolor owoców
      • zielone
    • okres dojrzewania owoców
      • sierpień
      • wrzesień
      • październik
    • powierzchnia owocu
      • miękko kolczasta
  • ogólne
    • pnącze
    • roślina ozdobna
    • roślina inwazyjna
    • roślina ekspansywna
    • status gatunku we florze Polski
      • kenofit
      • antropofit zadomowiony we florze polskiej
    • kraj pochodzenia: Ameryka Północna
    • gatunek obcy
    • rodzaj monotypowy
  • cechy liści
    • szczyt
      • ostry
    • ogonek liściowy
      • długi
    • brzeg liścia
      • drobno piłkowany
    • wcięcia blaszki
      • 5-7 klapowe
    • powierzchnia blaszki
      • miękka
  • siedlisko
    • Brzegi wód
    • wilgotne łąki i zarośla
  • cechy nasion
    • kolor nasion
      • brunatne
  • forma życiowa wg Raunkiæra
    • terofit