Przytulia czepna Galium aparine

Przytulia czepna (Galium aparine L.) – gatunek rośliny należący do rodziny marzanowatych. Ogólnoświatowy chwast. W Polsce występuje pospolicie na całym terenie.

Łodyga rozgałęziona, leżąca lub wspinająca się. Osiąga długość 0,3–1,5 m. Czepia się innych roślin za pomocą haczykowatych, sztywnych włosków. Jest ostro czterokanciasta, węzły ma zgrubiałe i owłosione. Liście wyrastają w okółkach w liczbie od 6–10 w jednym okółku. Poszczególne listki mają 3–8 mm szerokości, są jednonerwowe, klinowatolancetowate i podobnie jak łodyga zadzierzyste. Kwiaty drobne kwiaty na długich szypułkach zebrane są w wierzchotki wyrastające w kątach okółków liściowych. Wierzchotki te są znacznie dłuższe od liści, z kąta których wyrastają. Liczą 2–7 kwiatów oraz 4–8 listkowatych podsadek. Kielich zrosły, dwuczęściowy. Korona o średnicy ok. 2 mm, składająca się z 4 wolnych białych lub zielonkawych, ostro zakończonych płatków. Słupek dwuczęściowy, pręciki cztery z pylnikami wystającymi powyżej znamion słupka. Owoce rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki o długości 4–7 mm, pokryte haczykowatymi szczecinkami, wyrastającymi na dość dużych brodawkach.

Biologia i występowanie

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do sierpnia, czasami nawet do października. Kwiaty przedprątne zapylane przez muchówki lub samopylne. Sposób rozsiewania – zoochoria. Haczykowate rozłupki przyczepiają się do sierści zwierząt, ubrania ludzi, itp. rozsiewając się w ten sposób na znaczne nieraz odległości. Roślina ruderalna i azotolubna. Rośnie w zaroślach, na przydrożach oraz na polach uprawnych, na których jest pospolitym chwastem. Występuje na terenie całej Polski i zajmuje kolejne, nowe stanowiska. Silnie zadzierzystymi rozgałęzieniami pędów spaja ze sobą źdźbła zbóż utrudniając ich zbiór. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (słabo) dla SCl. Galio-Urticenea. Zawiera kumarynę i czerwony barwnik oraz enzym, który powoduje, że mleko krów, które najedzą się tej rośliny, zsiada się.

Roślina jadalna Młode pędy są jadalne. Z owoców wytwarzano substytut kawy.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 22:18:39]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986159. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • czerwiec
      • lipiec
      • sierpień
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
      • płatki zielonkawe
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
      • liście najszersze przy końcu
      • liście klinowate
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga czterokanciasta
      • łodyga gałęzista
      • łodyga owłosiona
  • ogólne
    • roślina jadalna
    • chwast
    • roślina ruderalna
    • roślina jednoroczna
  • cechy owoców
    • powierzchnia owocu
      • owłosiona
  • siedlisko
    • zarośla
    • pola uprawne

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.