Kosaciec syberyjski Iris sibirica

Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) – gatunek roślin cebulowych i kłączowych należący do rodziny kosaćcowatych.

Łodyga pusta, wzniesiona, do 120 cm wysokości. Wyrasta z grubego kłącza. Jest pusta, dołem występują na niej resztki zeszłorocznych liści. Liście równowąskomieczowate o szerokości 2-6 mm, nie wyższe niż łodyga. Kwiaty przeważnie występują po dwa, niekiedy po 3-4 na jednym pędzie. Działki okwiatu o szerszej nasadzie. Biało-niebieskie, żyłkowane zwężają się nagle bez strefy przejściowej w żyłkowany paznokieć. Słupek dolny. Jego znamię jest krótsze i węższe od wewnętrznych działek okwiatu. W tych samych miejscach co roku spotyka się białe – albinotyczne formy kwiatostanów na terenie Obszaru Natura 2000 Uroczysko Pięty Owoc elipsoidalna, trójgraniasta, słabo kanciasta i poprzecznie pomarszczona torebka o długości 3-4 mm.

Biologia i występowanie

Rodzimy obszar występowania obejmuje południową, środkową i zachodnią Europę, Turcję, Kaukaz i Syberię. Jest uprawiany w Ameryce Północnej. W Polsce występuje w rozproszeniu na większości obszaru, ale najliczniej na Dolnym Śląsku, Wyżynie Lubelskiej, i na Roztoczu. W Karpatach występuje w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Dołach Jasielsko-Sanockich i na Pogórzu Wiśnickim. Nie występuje w województwie łódzkim, południowej i północnej części województwa mazowieckiego i na Pomorzu Zachodnim. Bylina, geofit. Kwitnie w maju i czerwcu, zapylany jest przez trzmiele. Występuje na torfowiskach niskich m.in. na wilgotnych łąkach trzęślicowych, niekiedy na ich obrzeżach np. w ziołoroślach czy nawet w mokrej psiarze. Niewielkie kępy z osobnikami kosaćca można spotkać też w rowach melioracyjnych oraz w pobliżu zbiorowisk roślinnych: rokicin z wierzbą rokitą oraz łozowisk z wierzbą szarąna łąkach. Podłożem są żyzne gleby bagienne zawierające wapń, wyłącznie w nieuprawianych siedliskach. W górzystych terenach tylko w dolinach. Gatunek charakterystyczny związku Molinion caeruleae. Liczba chromosomów 2n = 28.

Jest często uprawiany jako roślina ozdobna, w tym celu jednak uprawia się nie typową, dziko rosnącą formę, lecz bardziej ozdobne odmiany uprawne (kultywary). Nadaje się do wilgotnych ogrodów skalnych oraz na rabaty i na obrzeża oczek wodnych. Preferuje pełne nasłonecznienie i żyzną glebę. W czasie upałów wymaga podlewania. Rozmnaża się przez podział późnym latem, po przekwitnięciu.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 22:55:38]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985909. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • maj
      • czerwiec
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
      • płatki niebieskie
    • kwiatostan
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga wzniesiona
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście wąskie i wydłużone
      • liście równowąske
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
    • powierzchnia owocu
      • pomarszczona
      • kanciasta
  • ogólne
    • roślina ozdobna
    • roślina chroniona
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • ścisła ochrona gatunkowa
    • geofit
    • Natura 2000
    • kultywar
  • siedlisko
    • Torfowisk
    • torfowiska niskie

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.