Paulinia guarana Paullinia cupana

Paulinia guarana (Paullinia cupana), pot. guarana lub gwarana – gatunek pnącza z rodziny mydleńcowatych. Występuje w całym dorzeczu Amazonki i Pary (Brazylia). Bywa nazywany zwyczajowo guaraną od nazwy gorzko-kwaśnego napoju, sporządzanego z jej nasion. Nazwa napoju zaś pochodzi od plemienia Guarani.

Pokrój pnącze płożące się lub wspinające do 10 metrów wysokości. Najczęściej jednak można ją spotkać w postaci wiecznie zielonego płożącego się krzewu. Liście parzystopierzaste, z dwoma parami podłużnie ząbkowanych listków o długości do 40 cm. Kwiaty drobne, pachnące i białe, zebrane w groniaste kwiatostany wyrastające w kątach liści. Mają 4-5-działkowy kielich i 4-płatkową koronę, słupek i 8 pręcików. Owoc torebki wielkości orzecha laskowego o jaskrawej barwie od pomarańczowej do czerwonej. Zawierają jedno duże, czarne nasiono. Owoc po obraniu jest czerwony, z odcieniem pomarańczowym i żółtym, częściowo otwiera się, ukazując nasiona.

Gatunek o największej dotąd poznanej wśród roślin zdolności syntezy kofeiny, której zawiera 4 razy więcej niż ziarna kawowca. Właściwości rośliny znane są od dawna ludom tubylczym Amazonii, które zażywają ją w różnych postaciach dla podniesienia sprawności fizycznej i psychicznej w stanach wzmożonego wysiłku. Dla świata zachodniego gatunek odkryty został na przełomie XVII i XVIII wieku i nazwany na cześć niemieckiego lekarza Christiana Franza Paullini. Indianie zamieszkujący amazońskie lasy deszczowe od tysięcy lat czerpią korzyści zdrowotne z guarany, nazywanej przez nich „darem od Boga”, czy też „eliksirem młodości”. W Europie uznano te walory guarany, a niektórzy sprzedawcy reklamowali ją nawet jako afrodyzjak. Znane są również doniesienia o wykorzystywaniu guarany w dorzeczu Amazonki jako środka płatniczego w handlu.Roślina lecznicza oraz używka: Surowiec zielarski: Nasiona. Zawierają m.in. 4–8% kofeiny, poza tym teobrominę i teofilinę, około 11% tłuszczu, 3% białek, 9% skrobi, do 50% włóknika. Działanie: Guarana działa stymulująco, znosi zmęczenie fizyczne i psychiczne, zwiększa umiejętność koncentracji i zapamiętywania. Działanie guarany można w pewnym uproszczeniu przyrównać do działania kawy. Ponieważ jednak kofeina z guarany nieco wolniej się wchłania z przewodu pokarmowego, jej działanie utrzymuje się do 6 godzin, a więc ok. 2 godziny dłużej od kawy – jest przy tym jednak łagodniejsze, mniej intensywne. Guarana wykazuje poza tym działanie antyoksydacyjne oraz przeciwbakteryjne. Zmniejsza ryzyko wystąpienia zawałów i udarów. Oprócz „zwyczajowej” postaci, guarana często sprzedawana jest w przystępniejszych formach – w tabletkach oraz kapsułkach, których zażywanie pozwala uniknąć jej wyjątkowo gorzkiego smaku. Może wywoływać skutki uboczne – podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi, kołatanie serca, bezsenność, niepokój, a nawet zaparcia. Nasiona Paullinia cupana stosowane są również do wyrobu produktów energetycznych, preparatów przeznaczonych do odchudzania, piwa guaranowego i leków nasercowych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 00:02:53]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=73030697. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • wyższa od człowieka (> 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga pełzająca
  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
    • liczba płatków
      • płatki cztery
    • kwiatostan
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
        • orzechy
    • kolor owoców
      • żółte
      • czarne
      • czerwone
      • pomarańczowe
  • ogólne
    • krzew
    • roślina lecznicza
    • pnącze
    • roślina użytkowa
    • Surowiec zielarski