Zerwa kulista Phyteuma orbiculare

Zerwa kulista, z. główkowata (Phyteuma orbiculare) – gatunek rośliny należący do rodziny dzwonkowatych. Występuje w Europie. W Polsce roślina dość rzadka, występuje w Karpatach, Sudetach i na rozproszonych stanowiskach w południowej Polsce – na pogórzu i w pasie wyżyn. W górach częściej, niż na niżu. Nie występuje w północnej Polsce. We florze polskiej ma status gatunku rodzimego.

Łodyga pojedyncza, cienka, wzniesiona o wysokości 15–50 cm. Pod ziemią roślina posiada cienkie i rozgałęzione kłącze, z którego wyrasta często po kilka różyczek liściowych. Liście liście odziomkowe i dolne liście łodygowe nieco orzęsione, lancetowatojajowate, o blaszce zwężającej się w ogonek, czasami o sercowatym kształcie i karbowane. Wyższe liście łodygowe bezogonkowe, równowąskie lub lancetowate, czasami z szeroką nasadą. Kwiaty ciemnoniebieskie, bezszypułkowe, zebrane w główkę na szczycie łodygi. Kwiaty promieniste, 5-krotne, o długiej koronie podzielonej co najwyżej do połowy długości. Długi słupek z trójdzielnym i spiralnie podwiniętym znamieniem, 5 pręcików zrośniętych nasadami. Działki kielicha trójkątne, drobne. Owoc 3-komorowa torebka otwierająca się po bokach.

Biologia i występowanie

Rozwój bylina, hemikryptofit. Przedprątne kwiaty, zapylane przez owady kwitną od maja do sierpnia. Siedlisko Siedliskiem są górskie murawy, suche łąki i hale, na niżu świetliste lasy i zarośla. Częściej spotykana na podłożu wapiennym. Roślina światłolubna. W Tatrach występuje do wysokości 2100 m n.p.m., w Sudetach do 1425 m. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Seslerietea variae. Liczba chromosomów 2n= 22.

Jest uprawiana czasami jako roślina ozdobna, szczególnie w ogrodach skalnych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 00:13:12]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986193. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • maj
      • czerwiec
      • lipiec
      • sierpień
    • barwa kwiatów
      • płatki niebieskie
    • liczba płatków
      • płatków pięć
    • symetria kwiatu
      • promienista
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • główka
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście sercowate
      • liście jajowate
      • liście lancetowate
      • liście wąskie i wydłużone
      • liście równowąske
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • łodyga wzniesiona
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
  • ogólne
    • roślina ozdobna
    • roślina chroniona
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • częściowa ochrona gatunkowa
  • siedlisko
    • łąki
    • zarośla
    • murawy
    • Tatry
    • Sudety
    • świetliste lasy

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.