Wirtualny atlas roślin: Pięciornik gęsi / Potentilla anserina

Pięciornik gęsi (Potentilla anserina L. lub Argentina anserina (L.) Rydb.) – gatunek byliny kłączowej z rodziny różowatych (Rosaceae). Rośnie w większej części Europy, z wyjątkiem jej południowych części, również na większości obszarów Azji i Ameryki Północnej. W Polsce gatunek pospolity na całym obszarze. Inne nazwy zwyczajowe i ludowe: srebrnik, pięciornik pospolity, pięćperset gęsi, srebrnik pospolity, gęsie ziele, gęsia trawa, gęsiówka, drabinki, dziewicze ziele.

Pokrój kłącze krótkie, okryte resztkami przylistków, zakończone rozetką liści, korzenie wrzecionowato zgrubiałe, mięsiste. Łodyga pełzająca lub podnosząca się o długości 15–50 cm. Liście nieparzystopierzastodzielne, osiągają długość do 20 cm, złożone z 7–21 listków. Od spodu jedwabiście, srebrzysto owłosione. Listki podługowate, brzeg blaszek wyraźnie piłkowany. Kwiaty pojedyncze, średnicy ok. 2 cm, długoszypułkowe, pięciopłatkowe: działki kielicha wcinane, płatki korony 2 razy dłuższe od działek. Barwa złocistożółta. Pod kielichem występuje jeszcze kieliszek złożony z 5 mniejszych listków. W środku kwiatu liczne słupki i pręciki na wypukłym dnie kwiatowym. Owoce orzeszki zebrane w owoc zbiorowy.

Biologia i występowanie

Rośnie w wilgotnych miejscach: na łąkach, pastwiskach, przydrożach, nad brzegami stawów i rowów, oraz na polach uprawnych jako chwast. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O/All. Agropyro-Rumicion crispi.

Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: ziele – Herba Anserinae (Herba Potentille anserine), korzeń Działanie: środek ściągający i przeciwzapalny, a także rozkurczający na mięśnie gładkie. Stosowany przy biegunkach, chorobach jelit i dróg żółciowych charakteryzujących się stanami kurczowymi, w początkowym stadium kamicy żółciowej, zaburzeniach menstruacji, nieżycie żołądka i jelit. Dzięki zawartości substancji gorzkich poprawia apetyt i ułatwia trawienie. Rzadko stosowany oddzielnie, stanowi składnik mieszanek ziołowych. Zbiór i suszenie: ziele zbiera się w okresie kwitnienia i suszy w temperaturze do 60 °C. Sztuka kulinarna: surowe liście dodaje się do zup, kasz, można przygotować jak szpinak. Kłącze jadalne na surowo lub gotowane (w smaku podobne do pasternaku) Kosmetyka: Dawniej we Francji stosowano wyciąg wodny z pięciornika (l'eau de beauté) do pielęgnacji cery. Garbarstwo: Roślina niegdyś używana w garbarstwie ze względu na dużą ilość garbników.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 00:37:55]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985491. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.