Nawłoć kanadyjska Solidago canadensis

Nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis L.) – gatunek rośliny wieloletniej, należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. Jako uciekinier z upraw rozprzestrzenił się w Europie. W Polsce rośnie na większości terytorium na siedliskach naturalnych i synantropijnych. Status gatunku w polskiej florze: kenofit, agriofit. Prawdopodobnie rozprzestrzeniła się z uprawy roślin ozdobnych, doskonale aklimatyzuje się i zaczyna wypierać gatunki rodzime.

Łodyga wysokość do 1,5 m, wzniesiona, sztywna, pojedyncza, naga lub rzadko owłosiona, cienka. Wewnątrz jest pusta. Liście skrętoległe, malejące ku górze. Na całym pędzie jest ich od 40 do 110. Blaszka liściowa jest lancetowata, na obu końcach zaostrzona, od spodu omszona, na brzegu ostro piłkowana, z dwoma wyraźnymi nerwami brzeżnymi. Kwiaty skupione po 5-14 w bardzo licznych koszyczkach (na jednym pędzie jest ich od ok. 40 do 4600) w szerokopiramidalną wiechę z osią centralną i odgiętymi odgałęzieniami bocznymi. Listki okrywy są równowąskie i lancetowate, nierówne, tępe lub zaostrzone. Żółta korona ma długość 2,4-2,8 mm. Owoce niełupki o długości 0,9 do 1,2 mm, krótko omszone, z puchem kielichowym długości 2-2,5 mm.

Biologia i występowanie

Zasięg pierwotny tego gatunku obejmuje rozległe obszary w Ameryce Północnej między 26 i 45 stopniem szerokości północnej, w zachodniej Kanadzie i na Alasce sięgając także 65 stopnia N. Na południu sięga po Teksas i Florydę. Jako gatunek ozdobny nawłoć została rozpowszechniona na innych kontynentach, gdzie następnie zdziczała. Jako gatunek zadomowiony w naturze podawana jest z Europy, rozległych obszarów Azji (od rejonu Kaukazu poprzez Syberię po Japonię i Tajwan). Rośnie także w południowej Australii i na Nowej Zelandii. Historia introdukcji i rozmieszczenie w Europie Nawłoć kanadyjska jest jedną z najstarszych roślin ozdobnych sprowadzonych z Ameryki Północnej. W Anglii znana jest co najmniej od 1645 roku. Początkowo była uprawiana w ogrodach botanicznych, później rozpowszechniła się we wszelkich założeniach ogrodowych i parkach. Do uprawy w krajach Europy Środkowej trafiła do połowy XIX wieku (w Rosji uprawiana już od końca XVIII wieku), po czym w drugiej połowie XIX wieku zaczęła być notowana jako gatunek dziczejący. Współcześnie występuje jako gatunek zdziczały na rozległych obszarach Europy, od południowej części Półwyspu Skandynawskiego do północnej Apenińskiego. Dalej na północy występuje na rozproszonych stanowiskach, koncentrujących się w pobliżu terenów zabudowanych. W krajach Europy środkowej jest szeroko rozpowszechniony. Pierwsze przypadki występowania nawłoci kanadyjskiej w Polsce odnotowano w 1872 roku. Współcześnie jest rozpowszechniony w całym kraju, przy czym bardzo pospolicie występuje w zachodniej połowie, natomiast lokalnie na północnym Mazowszu, w województwie podlaskim i w Karpatach przynajmniej do końca XX wieku miał tylko rozproszone stanowiska. Siedlisko Zarówno w obszarze pierwotnego zasięgu, jak i na terenach, gdzie jest gatunkiem inwazyjnym występuje na porzuconych pastwiskach i polach, na przydrożach i innych terenach przekształconych przez człowieka, w pobliżu terenów zabudowanych, poza tym na obrzeżach lasów oraz w zbiorowiskach bylin na brzegach rzek. W fitosocjologii gatunek charakterystyczny dla zespołu Ass. Rudbeckio-Solidaginetium. Oddziaływania międzygatunkowe Nawłoć kanadyjska jest silnie rosnącą i bardzo konkurencyjną wysoką byliną, tworzącą ubogie gatunkowo i bardzo trwałe zbiorowiska roślinne. Ograniczenie różnorodności i liczebności gatunków rodzimych wynika z dominacji nawłoci, która rozrastając się klonalnie osiąga dużą gęstość pędów (ponad 300 na 1 m²), poza tym także z oddziaływania allelopatycznego. W efekcie inwazji nawłoci spada także różnorodność gatunkowa owadów i następuje homogenizacja krajobrazu, bowiem zbiorowisko tego gatunku pokrywać może rozległe obszary. Presja roślinożerców w Europie jest niewielka – pędy nadziemne rzadko są zgryzane przez ślimaki i owady.

Roślina ozdobna Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Roślina lecznicza Indianie Odżibwejowie robili lewatywy z korzeni nawłoci. Z ziela i korzeni sporządzali wyciągi, które używali wewnętrznie jako środki pobudzające i wzmacniające. Indianie Alabama używali herbatki z nawłoci do leczenia przeziębień, zaś zewnętrznie do leczenia obolałych miejsc.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:05:54]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985910. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga owłosiona
      • łodyga gładka
      • łodyga wzniesiona
  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki żółte
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
  • ogólne
    • drzewo
    • roślina lecznicza
    • roślina ozdobna
    • roślina inwazyjna
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • roślina pyłkodajna
    • status gatunku we florze Polski
      • kenofit
    • zdziczała
    • gatunek dziczejący
    • tworzy mieszańce
  • cechy owoców
    • powierzchnia owocu
      • owłosiona
  • siedlisko
    • Ogrody i parki
    • Pastwiska