Wirtualny atlas roślin: Fiołek trójbarwny / Viola tricolor

Fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.) – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych (Violaceae Batsch.). Nazwy ludowe: bratki polne. Występuje w stanie dzikim w Europie i Azji (Zachodnia Syberia, Turcja, Iran). W Polsce pospolity.

Łodyga pojedyncza lub gałęzista, leżąca, podnosząca się lub wzniesiona, czterokanciasta, delikatnie owłosiona. Wysokość: 10-30 cm. Liście dolne sercowate, górne lancetowate lub eliptyczne. Wszystkie mają karbowane brzegi. Kwiaty pojedyncze, obupłciowe, wyrastają w kątach liści na długich szypułkach. Korona znacznie dłuższa od kielicha, płatki górne fioletowe, boczne i dolne żółte. Ostroga zielonawo-fioletowa. Kielich złożony z 5 lancetowatych działek z przedłużeniami poniżej nasady. Gatunek bardzo zmienny w ubarwieniu kwiatów, rozróżnia się szereg odmian botanicznych. Owoce trójklapowa torebka z drobnymi, brunatnożółtymi nasionami zawierającymi elajosom.

Biologia i występowanie

Roślina jednoroczna lub dwuletnia, owadopylna, kwitnie od czerwca do września. Nasiona rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Siedlisko: pola, przydroża, łąki, wzgórza, ogrody (chwast). Preferuje stanowiska suche o glebach piaszczystych, często ubogich. Gatunek kwasolubny, roślina wskaźnikowa gleb kwaśnych.

Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: cała roślina (Herba Violae tricoloris). Zawiera wiolutozyd, saponiny triterpenowe, śluz, alkaloid wiolinę (w korzeniach), fenolokwasy (kawowy, protokatechowy, gentozynowy, waniliowy i in.), rutynę Działanie: reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, zmniejsza łamliwość naczyń krwionośnych. Stosuje się go w zapaleniach pęcherza moczowego, kamicy moczowej, uszkodzeniu nerek przez substancje toksyczne (również przez uboczne działanie antybiotyków), w chorobie gośćcowej, trądziku młodzieńczym, wykwitach skórnych, tak zwanych wysypkach uczuleniowych, nadciśnieniu tętniczym i chorobach siatkówki oka. Zbiór i suszenie: Ziele ścina się latem, suszy rozłożone jedną warstwą w miejscu ciepłym, ale nie na słońcu. Roślina ozdobna, uprawiana zwykle jako dwuletnia. Oprócz typowej formy w uprawie istnieją kultywary, m.in. ’Bowles Black’ posiadający jedne z najciemniejszych (niemal czarne) kwiaty wśród wszystkich roślin. Przeciwwskazania: W wielopłytkowości (trombocytosis), zakrzepicy pourazowej (thrombosis posttraumatica) oraz zaawansowanej miażdżycy w wieku starszym wskazana jest ostrożność ze względu na przedłużanie przez rutynę działania adrenaliny na naczynia i możliwość niebezpieczeństwa agregacji trombocytów.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 03:04:02]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985527. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.