Nerecznica samcza Dryopteris filix-mas

Nerecznica samcza, paprotnik samczy (Dryopteris filix-mas (L.) Schott) – gatunek paproci z rodziny nerecznicowatych. Występuje w Ameryce Północnej, Azji, Europie, w Polsce jest pospolita. Jest to paproć naziemna, spotykana w cienistych lasach, wzdłuż strumieni.

Pokrój roślina zielna osiągająca 50–120 cm wysokości z kłączem płożącym, na szczycie pokrytym gęsto lancetowatymi i jajowato lancetowatymi łuskami koloru jasnobrązowego. Liście odziomkowe, zebrane po kilkanaście w lejkowatą różyczkę. Wygięte łukowato, osadzone na żółtawych ogonkach, krótkich w stosunku do długości blaszki. Blaszki liści są żywozielone, dość miękkie i tylko częściowo zimozielone. Liście płonne i zarodnionośne są niezróżnicowane. Pojedynczo pierzaste z głęboko wcinanymi odcinkami liściowymi, czasem u nasady odcinków liściowych dzielone podwójnie, w zarysie podłużnie lancetowate, silnie zwężające się na wierzchołku, mniej u podstawy. Ogonki liściowe pokryte gruczołowatymi łuskami. Na dolnej stronie, w pobliżu nerwu środkowego znajdują się kupki zarodni (sori), a każde z nich przykryte jest zawijką.

Biologia i występowanie

Rozmnażanie W młodych zarodniach różnicuje się archespor, czyli powstają także komórki macierzyste spor (mejocyty), a następnie tworzą się tetradry zarodników. Rozwój zarodni: zarodnia powstaje na dolnej stronie liścia z komórki epidermalnej. Na skutek podziałów komórki epidermalnej tworzy się najpierw wyrostek złożony z kilku komórek. Komórka wierzchołkowa tego wyrostka dzieli się poprzecznie na dwie, z których komórka niżej położona staje się pierwotną komórką archesporu. W następnym stadium pierwotna komórka archesporialna odcina dookoła siebie komórki zwane wyściełającymi. Następnie pierwotna komórka archesporialna dzieli się na dwie, cztery, osiem, do szesnastu tworzących ostatecznie tkankę archesporialną. Komórki te powstają w podziałach mitotycznych. Są one diploidane o liczbie chromosomów podwójnej (2n). Wymienione komórki stają się macierzystymi dla zarodników (spor), czyli stają się mejocytami. Roślina trująca Wszystkie części są trujące. Najwięcej substancji trujących znajduje się w kłączu, są to pochodne kwasu filiksowego. Spożycie większych ilości wywołuje podrażnienia organów trawiennych, przechodzących w skurcze i kolki, ponadto mogą wywoływać zaburzenia widzenia. Siedlisko Rośnie w lasach liściastych na siedliskach żyznych, świeżych i wilgotnych, mniej licznie w lasach mieszanych i zaroślach.

Roślina lecznicza Właściwości lecznicze znano już w starożytności. Surowcem leczniczym jest kłącze (Rhizoma Filicis maris) które zbiera się po obumarciu liści. Suszy się je w temperaturze około 35 °C. Zawiera dużo skrobi i barwników oraz filmaron, aspidinofilicynę oraz floroglucynę. W weterynarii i medycynie jest stosowany na tasiemca wyciąg eterowy, ale za duża dawka powoduje uszkodzenie nerwu ocznego. Natomiast odwar służy do okładów na trudno gojące się rany oraz na bóle gośćcowe. Roślina ozdobna Sadzona w parkach, na cmentarzach i w ogrodach.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 21:35:50]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986000. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
  • ogólne
    • roślina trująca
    • roślina lecznicza
    • roślina ozdobna
    • roślina użytkowa
    • trawa
    • paproć
  • siedlisko
    • Lasy liściaste
    • lasy mieszane
    • zarośla