Wirtualny atlas roślin: Wyka bób / Vicia faba

Wyka bób, bób (Vicia faba L.) – gatunek jednorocznej rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Obecnie nie występuje już w stanie dzikim i nie jest znane miejsce jego pochodzenia. Jest powszechnie uprawiany jako warzywo. Ma jedną odmianę – bobik (V. faba var. equina. syn. V. faba var. minor), który różni się smuklejszym pokrojem, nieco wyższą łodygą, dłuższymi liśćmi i mniejszymi (do 20 mm) nasionami (niemal kulistymi) o czerwonym lub brunatnym kolorze.

Łodyga naga, dęta (w formie rurki), na przekroju czterokanciasta, o wysokości do 100 cm, sinozielona, rozgałęziona jedynie u podstawy, podczas suszenia (podobnie jak reszta rośliny) czernieje. Liście również sinozielone, parzystopierzaste. Listki w 2–3 parach, w kształcie eliptycznym, o ostrym wyrostku końcowym (dolne liście z jedną parą). U nasady duże, sercowate przylistki. Kwiaty motylkowe, o długości do 5 cm, białe o fioletowym żagielku i czarnych plamkach na skrzydełkach. Zazwyczaj zebrane w groniaste kwiatostany (po 2 do 4 kwiatów) wyrastające u nasady liści. Owoce strąki obłe, zwisające, osiągające do 12 cm długości i zawierające 2 do 5 nasion rozdzielonych gąbczastymi przegródkami. Nasiona soczewkowate lub nerkowate, koloru jasnożółtego lub jasnozielonego, ewentualnie brunatne, osiągają 35 mm długości.

Roślina jadalna, używana w wielu kuchniach świata Odmiana bobik uprawiana jest na paszę. Historia uprawy: bób uprawiany był w basenie Morza Śródziemnego od dawna, prawdopodobnie już w okresie neolitu. Świadczą o tym wykopaliska w Jerychu. Najstarsze jego znaleziska w Starożytnym Egipcie pochodzą z okresu 2500-2300 lat p.n.e. W Starożytnym Egipcie bób odgrywał rolę kultową. Ponieważ uważany był za "pokarm umarłych", kapłani go nie spożywali; podobnie pitagorejczycy. Pliniusz Starszy pisał, że wśród roślin strączkowych Rzymianie najbardziej cenią bób. Nasiona bobu odnaleziono w ruinach Troi. W Chinach reprezentowany jest najwcześniej ze znaleziska z okresu neolitycznej kultury Longshan, ale nie jest to pewne. Przyjmuje się, że został wprowadzony z Bliskiego Wschodu dużo później, ok. II w. p.n.e. W czasach biblijnych, jak podaje to w Biblii prorok Ezechiel, mąki z bobu dodawano do wypieku chleba. Bób był wartościowym pokarmem, umożliwiającym ludziom długie przetrwanie w obleganych twierdzach. W latach 1910-1913 z siewek bobu wyizolowano aminokwas – lewodopę. Chociaż początkowo nie przypisywano mu żadnej roli fizjologicznej, związek chemiczny okazał się skutecznym lekiem na chorobę Parkinsona i od roku 1961 jest stosowany w terapii. W organizmie człowieka ulega przekształceniu do dopaminy, której niedobór stwierdza się u osób chorych. Bób jako naturalne źródło lewodopy może być wykorzystywany w leczeniu choroby Parkinsona.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:58:06]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72972460. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.