Przetacznik pagórkowy Veronica teucrium

Przetacznik pagórkowy (Veronica teucrium L.) – gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae), w systemach XX-wiecznych klasyfikowany zwykle do trędownikowatych (Scrophulariaceae).

Pokrój odwrotno stożkowy, roślina wieloletnia, tworząca kępy, umiarkowanie rosnąca, rodzima, zielna, miododajna, nektar wytwarzany jest u podstawy słupka. Strefa klimatyczna kórnicka IV,V. Zielona od kwietnia do października, liście zaczynają schnąć na przełomie października, listopada. Łodyga wyprostowana, podnosząca się, owłosiona, w górnej części odgałęziają się od niej łodygi kwiatowe. Wysokość od 30 do 60 cm. Wykształca kłącze z rozłogami. Liście siedzące, wąskie podłużnojajowate lub lancetowate o klinowatych nasadach o długości od 3 do 7 cm, brzegi tępo ząbkowane (grubo karbowane), owłosione zwłaszcza spodem na nerwach. Ulistnienie naprzeciwległe. Dolne liście na krótkich ogonkach, środkowe i górne bezogonkowe. Kwiaty koloru ciemnoniebieskiego lub szafirowo-niebieskie z ciemniejszymi żyłkami o średnicy 1-1,5 cm, z białym oczkiem przypominają niezapominajki. Kwiaty zebrane w nie rozgałęzione, wąskie, wydłużone kłosowate grona kwiatowe, wyrastające parami z kątów górnych liści, górne pąki w gronach nie rozwijają się w kwiaty. Kwitnie czerwiec sierpień. Kwiaty wiatropylne. Owoc torebka dwukomorowa o klinowatej nasadzie, mocno spłaszczona, odwrotnie sercowata o długości do 6 mm., cała owłosiona, pękająca wzdłuż krawędzi szczytowej. Owocuje w lipcu. Nasiona bardzo drobne.

Biologia i występowanie

Występuje w Europie głównie na obszarach o klimacie oceanicznym, od niżu po położenia górskie, w górach po regiel górny, oraz w Azji na obszarach o umiarkowanym klimacie . Rozprzestrzenia się także gdzieniegdzie poza tym obszarem, np. w Ameryce Północnej. W Polsce roślina pospolita występuje na całym obszarze, w górach nieco rzadsza występuje w niższych partiach górskich. Bylina, hemikryptofit, autotrof, roślina mrozoodporna. Występuje na wilgotnych nasłonecznionych zboczach, skrajach lasów, w zaroślach i widnych lasach, toleruje również półcień. Preferuje gleby wilgotne, przeciętnie żyzne o odczynie zasadowo-obojętnym. Występuje często w murawach kserotermicznych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (Ch.) dla zbiorowisk okrajkowych ze związku (All.) Geranion sanguinei.

Roślina zadarniająca, ozdobna, wykorzystywana na rabaty do ogródków skalnych, na kwiat cięty oraz jako roślina okrywowa. Roślina miododajna. W Polsce jest całkowicie mrozoodporna, 4-6strefa mrozoodporności. Łatwa w uprawie, nie ma specjalnych wymagań co do podłoża. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią lub wiosną, przez sadzonki lub przez podział rozrośniętych kęp jesienią lub wczesną wiosną. Może rosnąć zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych .

Roślina żywicielska dla motyla przeplatka britomartis. Motyl jaja składa po kilkadziesiąt sztuk na spodniej stronie liścia rośliny. Nazwa rodzaju pochodzi od znanej z Ewangelii św. Weroniki. W Średniowieczu istniał pogląd, że w drobnych kwiatach przetaczników można dostrzec twarz św. Weroniki.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:55:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72987299. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • czerwiec
      • lipiec
      • sierpień
    • liczba płatków
      • płatki cztery
    • kolor pyłku
      • wiatropylność
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
    • korona
      • wolnopłatkowa
    • barwa kwiatów
      • ciemniej żyłkowane
      • ciemnoniebieskie
      • szafirowo-niebieskie
      • z białym oczkiem
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
      • wąskie
    • ustawienie liści
      • naprzeciwległe
    • nasada
      • klinowata
    • ogonek liściowy
      • liście siedzące
    • powierzchnia blaszki
      • od spodu owłosiona
    • brzeg liścia
      • tępo ząbkowane
      • grubo karbowane
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga owłosiona
      • podnosząca się
      • kłącze z rozłogami
      • wyprostowana
    • szacowana wysokość łodygi
      • 30-60 m
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
    • powierzchnia owocu
      • owłosiona
    • okres dojrzewania owoców
      • lipiec
  • ogólne
    • roślina miododajna
    • roślina ozdobna
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • roślina żywicielska
    • gatunek rodzimy
    • roślina pospolita
    • roślina kępiasta
    • roślina nektarodajna
    • roślina okrywowa
    • status gatunku we florze Polski
      • takson rodzimy lub trwale zadomowiony
  • siedlisko
    • Skraje lasów
    • Widne lasy, zarośla i zręby
    • miejsca nasłonecznione
    • gatunek charakterystyczny dla
      • (związek) All. Geranion sanguinei R.Tx. 1961 kserotermiczne zbiorowiska okrajkowe na siedliskach ciepłolubnych dąbrów
    • zarośla
    • murawy kserotermiczne
  • forma życiowa wg Raunkiæra
    • chamefit zielny
    • autotrof
  • cechy nasion
    • wielkość nasion
      • drobne

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.