Wirtualny atlas roślin: Cyprzyk czteroklapowy / Tetraclinis articulata

Cyprzyk czteroklapowy (Tetraclinis articulata) – gatunek wieczniezielonych i jednopiennych krzewów i niewielkich drzew z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj cyprzyk (Tetraclinis). Występuje licznie w Maroku, Algierii i Tunezji na wysokościach od 500 do 1800 m n.p.m. Ma poza tym posiada reliktowe stanowiska na Malcie i w południowej Hiszpanii w okolicy Kartageny. Rzadko uprawiany jest w kolekcjach ogrodów botanicznych i arboretów.

Pokrój krzew lub drzewo osiągające do 15 m wysokości z pniem do 1,2 m średnicy. Pień pokryty jest czerwono-brązową korą, łuszczącą się cienkimi łuskami. Korona jest nieregularna, główne konary są wzniesione. Boczne pędy rozpościerają się horyzontalnie i silnie rozgałęziają. Rozgałęzienia pędów na końcach są spłaszczone. Młode pędy są zaróżowione. Liście łuskowate, drobne (do 0,5 mm długości i 1 mm szerokości), wyrastają w czterech rzędach. Są jasnozielone lub sine z prześwitującym gruczołkiem u szczytu. Boczne liście są większe od środkowych i nieco je przesłaniają. Kształt mają trójkątny, na szczycie są słabo zaostrzone i nieco odstające.

Drewno jest używane do produkcji sklejki oraz luksusowych mebli, ozdobnych pudełek itp. Jest ciemne, twarde, żywiczne i silnie aromatyczne. W czasach biblijnych było bardzo cenne. N. H. Moldenke i A. L. Moldenke podają, że osiągało nawet cenę złota. W Biblii wymienione jest tylko raz – w Apokalipsie św. Jana (18,10-12) i to jako drewno tujowe. Wynika to z tego, że dawniej gatunek ten zaliczany był do rodzaju tuja (Thuja) i tak to zostało przetłumaczone w wielu wersjach Biblii. Drewnem cyprzyka czteroklapowego handlowali Fenicjanie, którzy przywozili go do portu w Tyrze, z którego potem przez kupców transportowane było do Babilonii. Z drewna cyprzyka zbudowano m.in. dach katedry w Kordobie. Wydzielana przez drzewo żywica zwana sandarakiem jest używana do produkcji werniksów, pachnących proszków do fumigacji, płynu, którym powleka się papier po zeskrobaniu atramentu, oraz w dentystyce.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:23:47]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72289349. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.