Wirtualny atlas roślin: Blekot pospolity / Aethusa cynapium

Blekot pospolity (Aethusa cynapium L.) – gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl., dawna nazwa: baldaszkowate). Zwyczajowe nazwy: szaleń, psia pietruszka. Występuje w prawie całej Europie, a także na Kaukazie i w Azji Zachodniej. W Polsce jest pospolity, aż po niższe położenia górskie.

Łodyga naga, pusta w środku (dęta), delikatnie kreskowana, osiągająca wysokość 10–50 cm. W górnej części rozgałęzia się. Liście nagie, spodem błyszczące, 2 – 3-krotnie pierzaste, trójkątne, przy czym ostatnie odcinki jajowatolancetowate. Wyrastają skrętolegle na łodydze. Kwiaty drobne kwiatki zebrane w kwiatostan typu baldach złożony. Pokryw nie ma, lub co najwyżej jednolistna, pokrywki dłuższe od baldaszka, równowąskie i odgięte. Płatki korony górą białe, dołem zielonawe, pręcików 5, słupek 2-krotny, dolny. Owoc rozłupki o długości 3–5 mm, występujące po dwie na jednej szypułce. Ich powierzchnia jest żebrowana równej wysokości i grubości żebrami.

Biologia i występowanie

Roślina jednoroczna. Rośnie na przydrożach, przychaciach i na polach uprawnych, jako chwast. Roślina azotolubna, wapieniolubna i wskaźnikowa gleb wapiennych. Kwitnie od czerwca do października. Kwiaty przedprątne lub równoczesne, owadopylne lub samopylne. Roślina trująca Ziele i kłącze zawierają toksyczne związki chemiczne, – koniinę i cynapinę, a także flawonoidy (kemferol, rutyna), kwas mrówkowy, kwas masłowy. Bardziej toksyczna z nich koniina powoduje silne podrażnienie błon śluzowych przewodu pokarmowego, w większych dawkach powoduje paraliż współczulnego układu nerwowego. Objawami zatrucia są: brak apetytu, drgawki, rozszerzenie źrenic, zaburzenia równowagi, paraliż, śmierć. U świni obserwowano krwotok z płuc i silną biegunkę. Roślina ma gorzki i piekący smak, można jednak pomylić jej liście z podobnymi liśćmi (nać) pietruszki – blekot bowiem często rośnie w uprawach rolniczych jako chwast. Zwierzęta rzadko ulegają zatruciu tą rośliną, omijają ją bowiem ze względu na jej zapach i piekący smak.

Roślina lecznicza, dawniej używana w medycynie ludowej. Konieczne jest stosowanie zawsze za wiedzą i zgodą lekarza. Leczenie się na własną rękę może grozić nawet śmiercią.Surowiec: Ziele. Zawiera m.in.: olejek eteryczny, alkaloidy koniina i cynapina, obecna jest też: narcyzyna, rutyna i kempferol. Działanie i zastosowanie: Blekot przejawia działanie przeciwbólowe, przeciwskurczowe i słabo uspokajające.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 19:05:29]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985891. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.