Starodub łąkowy Angelica palustris

Starodub łąkowy (Angelica palustris (Besser) Hoffm.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae). W szerokim ujęciu rodzaju dzięgiel Angelica włączany jest do niego jako dzięgiel łąkowy A. palustris. Gatunek euroazjatycki. W Polsce jest rzadki.

Łodyga wzniesiona, rozgałęziona, kanciasto bruzdkowana, dęta, o słabo oskrzydlonych krawędziach, naga, dołem często czerwono nabiegła. Osiąga wysokość 50–140 cm. Pod ziemią występuje krótkie kłącze. Liście dolne 2–3-krotnie pierzaste, długoogonkowe, złożone z trójkątnie jajowatych listków o zaostrzonych szczytach i szorstko owłosionych nerwach na spodniej stronie. Liście górne są zredukowane i posiadają duże pochwy liściowe. Kwiaty zebrane w baldachy złożone, szczytowy jest większy od bocznych. Każdy baldach złożony składa się z 8–30 baldaszków. Pokryw brak, lub są co najwyżej 1–3, baldaszki posiadają nieliczne, lancetowate pokrywki o ząbkowanych brzegach. Kwiaty drobne, białe, 5-krotne. Płatki korony wcięte na szczycie. Owoc rozłupnia rozpadająca się na 2 elipsowate i żeberkowane rozłupki o długości 4–6 mm i szerokości 2,5–4 mm.

Biologia i występowanie

Zwarty zasięg występowania obejmuje wąski pas ciągnący się przez wschodnią Europę do zachodniej i środkowej Azji. Oprócz tego występuje na oderwanych stanowiskach, m.in. w Czechach, na Węgrzech, Słowacji, w Jugosławii, Rumunii, Niemczech, Estonii, na Łotwie. W Polsce notowany był na ok. 150 stanowiskach, głównie na Pojezierzu Kujawskim, Wielkopolskim, Mazowszu i Wyżynie Lubelskiej. Nieliczne stanowiska notowano na Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim oraz na terenie miasta Krakowa. Stanowiska w okolicach Krakowa (w Kotlinie Sandomierskiej) oderwane są od głównego zasięgu. Na niektórych stanowiskach już wyginął, w tym na jedynym stanowisku w Karpatach (w okolicach Żywca). Bylina, hemikryptofit. Rozmnaża się generatywnie. Kwitnie od lipca do września. Obupłciowe kwiaty są głównie entomogamiczne (owadopylne), zapylane przez muchówki. Nasiona rozsiewa wiatr. Siedlisko: mokre i wilgotne łąki, niskie torfowiska, wilgotne zarośla i olsy. Związany jest z siedliskami trwale wilgotnymi o glebach o odczynie obojętnym lub słabo kwaśnym. Rzadko występuje pojedynczo, zwykle tworzy skupiska po kilkanaście osobników na 1 m². W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Molinietalia.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 19:30:27]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72347539. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
      • wrzesień
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
    • liczba płatków
      • płatków pięć
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • łodyga gładka
      • łodyga wzniesiona
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
      • liście najszersze przy nasadzie
      • liście trójkątne
  • cechy owoców
    • powierzchnia owocu
      • żeberkowana
  • ogólne
    • roślina chroniona
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • ścisła ochrona gatunkowa
    • Polska Czerwona Księga Roślin
    • czerwona lista roślin i grzybów Polski
    • VU–gatunek narażony
  • siedlisko
    • Torfowisk
    • łąki
    • zarośla
  • cechy nasion
    • rozsiewanie nasion
      • endochoria

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.