Wirtualny atlas roślin: Dzwonek rapunkuł / Campanula rapunculus

Dzwonek rapunkuł, rapunkuł (Campanula rapunculus L.) – gatunek rośliny dwuletniej z rodziny dzwonkowatych. Pochodzi z południowej Europy, południowo-zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryki. W Polsce ma status zadomowionego gatunku obcego. Dawna roślina uprawna o jadalnym korzeniu.

Pokrój roślina zielna ze zgrubiałym w górnej części korzeniem i szyją korzeniową, z prosto wzniesioną łodygą osiągającą zwykle do 0,6 m, ale czasem do 1 m wysokości. Pęd bywa nagi lub owłosiony, w tym czasem gęsto, zwłaszcza w dolnej części; włoski są krótkie, odstające lub skierowane w dół. Liście dolne liście są odwrotnie jajowate, u nasady zwężone w ogonek, w czasie kwitnienia są już zwykle zaschnięte. Liście łodygowe są lancetowate, najwyższe prawie równowąskie, siedzące, ostro zakończone, na brzegach karbowano-piłkowane. Kwiaty zebrane w wielokwiatowe, szczytowe grono lub wąską wiechę, z pąkami, kwiatami i później owocami na szypułkach krótkich i wzniesionych. Zalążnia jest wąskostożkowata i zwykle brodawkowata. Działki są równowąsko szydlaste, bardzo wąskie i ostre, zwykle dłuższe od połowy długości korony. U nasady działek zwykle obecne drobne ząbki zakończone gruczołkami. Korona wąska, lejkowato dzwonkowata, do 2,5 cm długości, o łatkach na końcu ostrych, barwy białej do fiołkowej lub niebieskawej. Słupek pojedynczy, pręcików pięć. Owoce torebki otwierające się trzema otworkami u nasady działek.

Biologia i występowanie

Występuje w północno-zachodniej Afryce (od Maroka po Tunezję), w południowej Europie (na północy dziko rosnący w Czechach, na Słowacji i Ukrainie) oraz w południowo-zachodniej Azji (po Iran na wschodzie). Jako introdukowany rośnie również w północnej Europie – na Wyspach Brytyjskich i w krajach skandynawskich. W Polsce odnotowany po raz pierwszy w stanie dzikim w XIX wieku, współcześnie uważany za gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit). Rośnie głównie w zachodniej części kraju i na podlaskim odcinku doliny Bugu, poza tym rozproszony na pojedynczych stanowiskach w całym kraju. Roślina dwuletnia, kwitnąca od czerwca do sierpnia. Rośnie na łąkach, w zaroślach i na porębach.

Dawniej jego młode pędy i liście oraz podobne do rzepy korzenie były używane jako pożywienie.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-29 06:25:29]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=75065883. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.