Wirtualny atlas roślin: Kminek zwyczajny / Carum carvi

Kminek zwyczajny (Carum carvi L.) – gatunek rośliny dwuletniej należący do rodziny selerowatych (Apiaceae).

Łodyga wzniesiona, bruzdkowana, mocno rozgałęziona, osiąga 30–70 cm (1 m) wysokości. Podłużnie żeberkowana. Liście liście rozety i dolne łodygowe są długoogonkowe, górne – bezogonkowe, podwójnie- lub potrójniepierzastodzielne, o wąskich działkach. Ogonek liściowy przechodzi w pochwę, z której wyrastają dwa listki. Kwiaty drobne, białe (wyjątkowo zdarzają się różowe), zebrane w liczne baldachy złożone o 5-10 szypułach. Pokrywek brak. Owoce rozłupnia, złożona z dwu oddzielnych niełupek, długości 4–6 mm, podwieszonych na wspólnym wieszadle za pomocą cienkich nici, które po wyschnięciu stają się kruche i łatwo obłamują. Owoce są w stanie dojrzałym brunatne, wydłużone, nieco zagięte ku stronie wewnętrznej, a na stronie zewnętrznej opatrzone 5 żeberkami.

Biologia i występowanie

Naturalny zasięg występowania: Afryka: Tunezja; Azja: Afganistan, Armenia, Azerbejdżan, Bhutan, Chiny (Gansu, Hebei, Qinghai, Shanxi, Sinciang, Tybetański Region Autonomiczny), Gruzja, Indie (Kaszmir, Dżammu), Iran, Irak, Kirgistan, Mongolia, Nepal, Pakistan, Rosja (Republika Ałtaju, Dagestan, Kamczatka, Kaukaz Północny, Syberia), Tadżykistan, Turcja, Turkmenistan; Europa: Albania, Austria, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Ukraina, Węgry, Włochy, oraz kraje dawnej Jugosławii. Poza tym obszarem spotykany w uprawie lub zdziczały. W Polsce pospolity, jest również uprawiany. RozwójRoślina dwuletnia. W pierwszym roku rozwija się rozeta liści podwójnie lub potrójnie pierzastych oraz gruby korzeń palowy. Roślina gromadzi w korzeniu substancje zapasowe. Jesienią, kiedy wchodzi w okres spoczynku, większość liści obumiera. Wczesną wiosną drugiego roku wyrastają liście odziomkowe, a następnie łodygi kwiatostanowe. Kwitnie od maja do czerwca. Owoce dojrzewają w pierwszej połowie lipca. Cechy fitochemiczneNasiona zawierają 3–7% olejku eterycznego. Głównymi składnikami olejku są: karwon (ok. 60%) oraz limonen (terpen), a także aldehyd kuminowy. Nasiona zawierają również flawonoidy, kwasy organiczne (w tym kwas kawowy), substancje azotowe (20%), cukry proste (3%), skrobię (4%), olej tłusty (12–20%), garbniki, żywice, woski. EkologiaRoślina obcopylna. Zapylana m.in. przez pszczoły. W stanie dzikim rośnie na suchszych łąkach, przydrożach, miedzach i polanach. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Arrhenathertalia.

Surowiec zielarski Owoc kminku (Carvi fructus) – cała, wysuszona rozłupka, zawierająca nie mniej niż 30 ml/kg olejku kminkowego. Olejek jest przezroczystą, żółtawą cieczą o przyjemnym zapachu i lekko piekącym smaku. Działanie Przeciwskurczowo w obrębie przewodu pokarmowego, poprawia trawienie, działa wiatropędnie, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i laktację, działa bakteriobójczo. Zastosowanie W spastycznych dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, wzdęciach, kolce niemowlęcej (powyżej 6 miesiąca życia). Odwary stosuje się w zaburzeniach trawienia u dzieci i osób starszych, w przypadku braku łaknienia, w nadmiernej fermentacji, nudnościach oraz nieregularnych wypróżnieniach.
Korzeń wykształcany w pierwszym roku wegetacji nadaje się do spożycia, może być np. gotowany i przyrządzany podobnie do korzenia marchwi.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:38:19]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72972478. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.