Wirtualny atlas roślin: Katarantus różowy / Catharanthus roseus

Katarantus różowy, barwinek różowy, zabarwian różowy (Catharanthus roseus) – gatunek rośliny należący do rodziny toinowatych (Apocynaceae), endemicznie występujący na Madagaskarze. Popularna nazwa polska (barwinek różowy) jest myląca, wynika z pierwotnego zaklasyfikowania tego gatunku przez Karola Linneusza do rodzaju barwinek (Vinca). Później został jednak wyodrębniony rodzaj katarantus Catharanthus i do niego został zaliczony. W stanie dzikim jest gatunkiem zagrożonym. Jest uprawiany w strefie tropikalnej i subtropikalnej. W klimacie umiarkowanym jako ozdobna roślina doniczkowa i szklarniowa. Ma właściwości toksyczne, ale też wykorzystywana jest w lecznictwie w niektórych postaciach białaczki.

Pokrój w naturalnych warunkach jest to wiecznie zielony krzew o wysokości do 80 cm, często tworzący całe zarośla. Roślina wydziela sok mleczny, który jest silnie trujący. Liście pojedyncze, eliptyczne, błyszczące. Kwiaty 5-płatkowe w różnych odcieniach różu, lub białe. Kwitnie przez całe lato. W uprawie istnieją kultywary o kwiatach barwy liliowej, brzoskwiniowej lub czerwonej. Kultywary z serii 'Pacyfika' mają kwiaty o średnicy 5 cm, 'Mediteranea' ma kaskadowy pokrój. Kwiaty zapylane są przez owady, ale mogą się także zapylać same (samopylność). Opadają z rośliny jeszcze przed zwiędnięciem. Owoce zielone, ukryte pod liśćmi. Składają się z dwóch wąskich i cylindrycznych mieszków, w których znajdują się liczne, rowkowane nasiona. Na Madagaskarze są one roznoszone są przez mrówki (myrmekochoria).

Roślina lecznicza. Zawiera alkaloidy: winkrystynę i winblastynę. Substancje te mogą hamować rozwój żywych komórek w stadium metafazy. Dzięki temu bywają stosowane w terapii niektórych nowotworów (m.in. białaczek). Zawiera również takie alkaloidy jak johimbina, ibogaina i rezerpina. W tradycyjnej medycynie chińskiej barwinek różowy był stosowany w leczeniu chorób takich jak ziarnica złośliwa, malaria, cukrzyca i innych. Roślina ozdobna. W krajach o ciepłym klimacie (strefy mrozoodporności 9-12) jest uprawiana jako roślina ogrodowa. W Polsce jest uprawiany jako roślina pokojowa.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:39:27]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986753. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.