Wirtualny atlas roślin: Chaber łąkowy / Centaurea jacea

Chaber łąkowy (Centaurea jacea L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Znany też jako chaber przestrzelon. Rodzimy obszar jego występowania to niemal cała Europa, Afryka Północna (Algieria, Maroko, Tunezja) i obszary Azji o klimacie umiarkowanym (Azja Zachodnia, Syberia, Kaukaz). Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także w Ameryce Północnej, Australazji i w Ameryce Południowej (Argentyna, Chile). W Polsce jest pospolity na całym obszarze kraju.

Pokrój roślina wysokości do 20-100 cm. Łodyga pojedyncza lub rozgałęziona, prosto wzniesiona, kanciasta i szorstka. Liście odziomkowe zebrane w rozetę, pojedyncze, jajowate do lancetowatych, często pierzasto powcinane, ogonkowe. Liście łodygowe siedzące, całobrzegie o zwężonej nasadzie. Kwiaty zebrane w koszyczki osadzone pojedynczo na szczycie łodyg, o szerokości 2–6 cm. Koszyczek ma okrywę długości 1–2 cm, o jajowatym kształcie. Listki okrywy są okrągławe, całobrzegie, lub grzebieniaste, w kolorze od bladorudego do brunatnego. Kwiaty rurkowate, fioletowopurpurowe, sporadycznie białe. Kwiaty brzeżne większe, płonne z wyraźnie dwuwargową koroną, wewnętrzne obupłciowe. Pręciki pod wpływem dotyku owada wypychają pylniki ku górze, co ułatwia przenoszenie przez nie pyłku. Owoce błyszcząca niełupka, odwrotnie jajowata, długości około 3 mm. Puchu kielichowego brak.

Biologia i występowanie

Rozwój Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do października. Kwiaty są przedprątne, zapylane przez motyle i błonkówki. Roślina miododajna. Siedlisko W Polsce występuje na niżu i w górach po regiel górny. Rośnie na łąkach, pastwiskach, przydrożach, w zaroślach i na obrzeżach lasów. Występuje na glebach gliniastych, średnio próchnicznych. Fitosocjologia W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Molinio-Arrhenatheretea. Genetyka Liczba chromosomów 2n= 22, 44. Interakcje międzygatunkowe Jest rośliną żywicielską larw motyla przeplatki febe.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 01:01:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62814494. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
The Plant List. [dostęp 2012-12-18].
Zbigniew Nawara: Rośliny łąkowe. Warszawa: Oficyna Wyd. MULTICO, 2006. ISBN 978-83-7073-397-1.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 475. ISBN 83-01-00129-1.
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2012-12-12].