Wirtualny atlas roślin: Rogatek sztywny / Ceratophyllum demersum

Rogatek sztywny (Ceratophyllum demersum L.) – gatunek byliny należący do rodziny rogatkowatych (Ceratophyllaceae). Występuje w stanie dzikim na całym globie. W Polsce pospolity na niżu i pogórzu. Rozprzestrzenia się i zwiększa liczebność wraz ze wzrostem trofii wód powierzchniowych. W wielu jeziorach i stawach porasta rozległe powierzchnie wypierając inne gatunki roślin. Rozmnaża się głównie wegetatywnie.

Pokrój roślina o długich, silnie rozgałęzionych pędach i charakterystycznym wyglądzie nadawanym przez rosnące w okółkach sztywne i widlasto rozgałęzione liście. W dotyku szorstka i chropowata. Nie wykształca korzeni, a ich funkcję pełnią zmodyfikowane pędy przypominające korzenie (tzw. ryzoidy). Łodyga osiąga ponad 1 m długości, ulistniona okółkowo. Liście igłowate, widlasto (dichotomicznie) podzielone raz lub dwukrotnie. Sztywne za sprawą związków wapnia odkładanych w nich w dużych ilościach. Na brzegach opatrzone rzadkimi, wyraźnymi ząbkami zakończonymi kolcami. Kwiaty niepozorne, pozbawione są okwiatu, ale otaczają je liściopodobne wyrostki, rozdzielnopłciowe, o licznych pręcikach i 1 słupku, kwitnie od lipca do września. Kwiaty wyrastają w kątach liści, rozwijają się i zapylane są pod wodą (hydrogamia). Owoce podłużnie jajowaty orzeszek, w dolnej części z dwoma kolcami lub guzkami.

Biologia i występowanie

Hydrofit zanurzony. Nie toleruje znacznych spadków poziomu wody i przesuszenia. Występuje w eutroficznych wodach stojących i wolno płynących. Gatunek charakterystyczny dla klasy Potametea oraz zespołu Ceratophylletum demersi. Często tworzy warstwę roślin zanurzonych w zbiorowiskach z roślinami o liściach pływających (np. w zbiorowiskach z grzybieniami białymi lub grążelem żółtym). Na zimę opada na dno zbiornika. Rogatek może tworzyć niezwykle gęste warstwy uniemożliwiające dostęp światła do dna zbiornika i rozwój innych roślin. Przy braku dostępu do światła najniższe pędy rogatka zabarwione są normalnie ale rosną bardzo powoli.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-09-19 00:07:36]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=64558820. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-27] (ang.).
Ceratophyllum demersum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).