Wirtualny atlas roślin: Cykoria podróżnik / Cichorium intybus

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Znany też jako podróżnik błękitny. Rodzimy obszar jego występowania to znaczna część Europy, Azji oraz Algieria i Tunezja w Afryce Północnej, ale rozprzestrzenił się szeroko i obecnie występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Jest także uprawiany w Azji, Europie, Australazji, Afryce i Ameryce Północnej. W polskiej florze jest archeofitem pospolicie występującym na całym obszarze.

Łodyga osiąga wysokość 30–120 cm. Łodygi dość cienkie, rozgałęzione, zielonkawoszare, u nasady szorstko owłosione, odporna na zerwanie dzięki zawartości mocnych włókien. Liście na łodygach rzadko rozmieszczone, niewielkie, lancetowate, siedzące, całobrzegie lub lekko ząbkowane, o strzałkowatej lub sercowatej nasadzie. Liście dolne owłosione od spodu, tworzące przyziemną rozetę, zatokowo pierzastodzielne, długości 10–20 cm. Kwiaty kwiaty niebieskie, czasem białe lub różowe. Koszyczki kwiatowe o średnicy 3–4 cm, złożone z licznych, języczkowatych kwiatów, osadzone na szczytach łodyg i w kątach łodyg bocznych lub górnych liści. Listki okrywy koszyczka ułożone w 2 szeregach, gruczołowato owłosione. Kwiaty brzeżne dłuższe, lancetowate. Otwarte tylko w ciągu dnia, bardzo trwałe. Owoce odwrotnie jajowate, 2–5-kanciaste niełupki z wieńcem z krótkich łusek. Roślina wiatrosiewna.

Biologia i występowanie

Rozwój: bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września, jest owadopylna. Siedlisko: rośnie zwykle na glebach piaszczystych i kamienistych. Można ją spotkać na poboczach dróg, nasypach, ugorach, łąkach i obrzeżach pól uprawnych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Onopordetalia. Liczba chromosomów 2n= 18.

Roślina lecznicza – używana w ziołolecznictwie od czasów prehistorycznych, m.in. w krajach niemieckojęzycznych i arabskich, stosowana także w homeopatii. Została zidentyfikowana przez Nil Sari jako jedna z roślin opisywanych przez Avicennę (pod nazwą „hindiba”), który to przypisywał im właściwości przeciwrakowe. Sari i dwoje współpracujących z nią naukowców opatentowało swoje odkrycie dotyczące grupy związków zawartych m.in. w cykorii podróżnik, a mających zastosowanie w leczeniu niektórych nowotworów. Surowiec zielarski: całe ziele, same płatki lub korzeń (Radix Cichorii). Zawierają glikozyd intubinę, dużo inuliny (ok. 40%), laktucynę, pektynę, cholinę, taraxasterol, sole mineralne i śladowe ilości olejków eterycznych. Działanie: korzeń łagodnie pobudza wytwarzanie soku żołądkowego, żółci oraz ma działanie moczopędne. Jest stosowany w wielu mieszankach ziołowych do leczenia zaburzeń trawienia i przy ogólnym osłabieniu. Działa lekko przeczyszczająco. Zbiór i suszenie: Całe ziele zbiera się w kwietniu. Korzeń zbiera się w październiku lub na wiosnę. Po wykopaniu należy go szybko umyć i suszyć w temperaturze ok. 40 °C. Sztuka kulinarna Młode listki cykorii można wiosną dodawać do sałatek, ze względu na zawartość witamin C, B i mikroelementów. Korzeni cykorii (odmiany znanej jako cykoria korzeniowa, C. intybus var. sativum) po ususzeniu, zmieleniu i uprażeniu używa się jako ważnego składnika kawy zbożowej. Przy prażeniu zawarta w korzeniu inulina przemienia się w związek o aromacie przypominającym kawę. Cykorię podróżnik często sadzi się w zegarach kwiatowych z powodu regularnego otwierania się i zamykania kwiatostanów.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:57:39]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985568. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.