Ostrożeń siedmiogrodzki Cirsium decussatum

Ostrożeń siedmiogrodzki (Cirsium decussatum Janka) – gatunek roślin wieloletnich z rodziny astrowatych.

Łodyga do 250 cm wysokości, bruzdkowana, wzniesiona, górą rozgałęziona. Liście ulistnienie skrętoległe. Liście pierzastosieczne, na górnej stronie obficie kolczasto owłosione, na dolnej kutnerowate. Odcinki dolne całobrzegie, górne karbowane, z kolcami. Posiadają w środku bardzo gruby nerw. Kwiaty ciemnopurpurowe, zebrane w kuliste koszyczki o średnicy 5-8 cm, pokryte gęstym, szarym, pajęczynowatym owłosieniem. Koszyczki wyrastają z kątów kilku liści. Łuski okrywy wzniesione, lancetowate, pod szczytem łopatkowato rozszerzone, po bokach bardzo gęsto okryte szczeciniastymi kolcami. Są przejściową formą między liśćmi łodygowymi a właściwymi łuskami okrywy znajdującymi się pod nimi. Owoc niełupka o długości 5-6 mm z puchem kielichowym o długości 22-32 mm.

Biologia i występowanie

Występuje tylko w Europie Środkowej i Wschodniej: na Ukrainie, w Rumunii, na Węgrzech, a także na Słowacji i w Polsce, w której osiąga zachodnią granicę swojego zasięgu. W Polsce występuje tylko w Karpatach na Pogórzu Przemyskim. Znane są tutaj jego stanowiska w dolinach rzeki Wiar, potoku Cisowianka, na wzniesieniach pomiędzy Łętownią a Wapowcami oraz pod Zawadą. Na dawniej podawanych stanowiskach na Wyżynie Lubelskiej i w Beskidzie Żywieckim już wyginął. Rozwój Roślina dwuletnia, hemikryptofit. W pierwszym roku wykształca różyczkę liściową, w drugim – pęd kwiatostanowy. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Po przekwitnięciu zazwyczaj zamiera. Nasiona rozsiewane przez wiatr. Siedlisko Rośnie na suchych wzgórzach, na obrzeżach lasów i zarośli, na wysokich miedzach, śródpolnych łąkach, wypasanych pastwiskach, w opuszczonych kamieniołomach i żwirowniach oraz świeżych osuwiskach nadrzecznych. Preferuje żyzne mady i próchniczne rędziny, ale rośnie także na płytkich rędzinach fliszowych. Genetyka Liczba chromosomów 2n=34.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 01:08:55]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62818851. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  • Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  • The Plant List. [dostęp 2017-03-13].
  • Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15]  (ang.).
  • Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  • Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • czerwiec
      • lipiec
      • sierpień
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • wyższa od człowieka (> 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • łodyga wzniesiona
  • ogólne
    • roślina chroniona
    • Polska Czerwona Księga Roślin
    • VU–gatunek narażony
    • roślina dwuletnia
    • LR - gatunek niskiego ryzyka wyginięciem
  • siedlisko
    • Pastwiska
    • nieużytki
    • polany
    • zarośla
    • ugory