Wirtualny atlas roślin: Kukułka szerokolistna / Dactylorhiza majalis

Kukułka szerokolistna, stoplamek szerokolistny (Dactylorhiza majalis) – gatunek byliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Inne nazwy zwyczajowe: stoplamek szerokolistny, storczyk szerokolistny. Występuje w Europie i Azji na obszarach o klimacie suboceanicznym, od niżu po położenia górskie. W Polsce roślina pospolita (ostatnio coraz rzadsza).

Liście jajowo-lancetowate z krótką pochwą, na wierzchu liści często występują nieregularne, ciemne plamki. Zwykle od 4–8 liści na łodydze, najwyższe z nich sięgają do kwiatostanu. Kwiaty fioletowopurpurowe, zebrane w grono na końcu łodygi. Pod kwiatami zielone lub czerwonawe przysadki. Zewnętrzne boczne listki okwiatu wąskie i wzniesione. Warżka wyraźna, o długości 8–10 mm i szerokości do 15 mm, trójłatkowa. Ostroga warżki krótsza od skręconej zalążni. Na warżce występują ciemniejsze plamy. Zalążnia jest wydłużona, skręcona i swoim wyglądem przypomina szypułkę. Pokrój bylina osiągająca 50 cm wysokości. Łodyga prosta, pusta w środku. Część odziomkowa pokryta skórzastymi łuskami Owoc torebka zawierająca bardzo liczne i bardzo drobne nasiona. Nie zawierają one żadnych substancji odżywczych. Ich kiełkowanie i dalszy rozwój jest uzależniony od grzybni, której strzępki znajdują się już w nasionach. Grzybnia rozrastając się wewnątrz tkanek rośliny dostarcza jej substancji odżywczych.

Biologia i występowanie

Roślina kwitnie od maja do czerwca. Powstanie nasion możliwe jest wyłącznie w wyniku zapylenia krzyżowego, samozapylenie jest niemożliwe.
Rośnie na wilgotnych glebach torfowych środkowej Europy, głównie na wilgotnych łąkach. W górach występuje po regiel górny. Na podłożu wapiennym rzadko. Geofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Juncetum subnodulosi.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-23 00:37:46]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=55313568. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-08-03].
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

	ogólne	roślina chroniona
	ogólne	bylina
	ogólne	roślina pospolita
	ogólne	storczyk
	barwa kwiatów	płatki amarantowe
	barwa kwiatów	fioletowo-czerwone
	barwa kwiatów	fioletowopurpurowe
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	kwiatostan
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	grono
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	Warżka trójłatkowa
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	Na warżce ciemniejsze plamy
	kolor pylku	zapylenie krzyżowe
	symetria kwiatu	kwiat grzbiecisty
	kształt blaszki	jajowato-lancetowate
	brzeg liścia	całobrzegi
	kolor liścia	nieregularne, ciemne plamki
	liście przykwiatowe	przysadki
	liście przykwiatowe	zielone lub czerwonawe
	typ liści	liść prosty
	ulistnienie	krótka pochwa liściowa
	rodzaj owoców	torebki
	wygląd łodygi	łodyga prosta
	wygląd łodygi	pusta w środku
	wygląd łodygi	Część odziomkowa pokryta skórzastymi łuskami
	szacowana wysokość łodygi	od kostki do kolana (15< x <60 cm)
	pora kwitnienia	maj
	pora kwitnienia	czerwiec
	siedlisko	żyzne łąki
	siedlisko	torfowiska na wapieniu
	gatunek charakterystyczny dla	Juncetum subnodulosi