Wirtualny atlas roślin: Goździk kartuzek / Dianthus carthusianorum

Goździk kartuzek (Dianthus carthusianorum) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych. Występuje w środkowej, wschodniej i południowej Europie, oraz w Turcji. W Polsce występuje głównie na niżu i rzadko w niższych położeniach górskich i jest dość pospolity w naturalnym środowisku. W wielu krajach, także w Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy lub zadomowiony.

Łodyga pojedyncza, wzniesiona, sztywna, o wysokości 15-70 cm. Jest naga i woskowana. Górą jest czterokanciasta i rzadko tylko rozgałęzia się. Z kłącza wyrasta zwykle kilka-kilkanaście łodyg. Czasami występują łodygi płone (bezkwiatowe). Liście ulistnienie naprzeciwległe. Liście równowąskie, o nasadach zrośniętych w długą pochwę (o długości trzykrotnie większej od szerokości liścia) obejmującą łodygę, końce zaostrzone. Mają szerokość 1,7-7mm. Kwiaty zebrane na szczycie łodygi w luźną główkę. Są bezszypułkowe i mają jajowatego kształtu, brunatne i łuskowate przysadki, które zwężają się stopniowo w cienki ząbek sięgający połowy długości kielicha. Walcowaty, wielonerwowy kielich brudnopurpurowego koloru, górą ciemniejszy. 5 płatków korony koloru różowego lub czerwonego, na końcach rozszerzonych i ząbkowanych. Z wierzchu zwykle są kosmate, czasami nagie. 5 pręcików i jeden słupek z dwiema nitkowatymi szyjkami. Owoc wydłużona torebka z licznymi okrągłymi i spłaszczonymi nasionami.

Biologia i występowanie

Bylina, chamefit. Roślina światłolubna i ciepłolubna. Najczęściej występuje na podłożu wapiennym na suchych murawach, w świetlistych borach sosnowych, suchych łąkach, na piaskach. Zarasta także hałdy. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Festuco-Brometea, Ass. Sileno otitis-Festucetum. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle, kwitną od czerwca do września.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 01:32:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62817350. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.