Wierzbówka kiprzyca Epilobium angustifolium

Wierzbówka kiprzyca, wierzbówka wąskolistna (Chamaenerion angustifolium) lub wierzbownica kiprzyca (Epilobium angustifolium) – gatunek rośliny z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae). Polska nazwa gatunkowa pochodzi od liści wierzbówki, które podobne są do liści wierzby. Naukowa nazwa rodzajowa (Chamaenerion) wskazuje na podobieństwo rośliny do oleandra (gr. chamai = niski, nerion = oleander). Ujęcie systematyczne i nazwa naukowa zależy od ujęcia systematycznego – wyodrębnienia rodzaju wierzbówka Chamaenerion lub włączenia go w randze podrodzaju do rodzaju wierzbownica Epilobium. Gatunek ma zasięg okołobiegunowy, występuje w Ameryce Północnej, Azji i w Europie. W Polsce jest rośliną pospolitą zarówno na niżu, jak i w górach.

Łodyga z kłącza wyrastają liczne łodygi o wysokości 50–150 cm (w sprzyjających warunkach nawet 2 m). Są one prosto wzniesione, obłe, pojedyncze lub rozgałęzione, nagie i często czerwono zabarwione. Liście ulistnienie skrętoległe, liście lancetowate do podłużnie eliptycznych, miękkie, siedzące lub krótkoogonkowe, z zaostrzonymi nasadami i końcami, o szerokości ponad 10 mm. Pod spodem są jaśniejsze i mają wystające unerwienie boczne. Posiadają wyraźny nerw brzeżny, a nerwy boczne wychodzą od głównego pod niemal prostym kątem. Górne liście przechodzą w przysadki. Kwiaty wyrastają w szczytowym gronie, mają średnicę 2–4 cm. Płatki korony różowoczerwone z lekkim fioletowym odcieniem, szerokie, płytko wycięte na szczycie lub ucięte, z krótkim paznokciem i przeważnie różnej wielkości (kwiaty słabo grzbieciste). Działki kielicha owłosione. Szyjka słupka z czterołatkowym znamieniem, zwykle odgięta. U jej nasady znajdują się miodniki. Pręcików 8, pozornie w jednym okółku. Owoc przylegająco szaro owłosiona torebka o długości do 8 cm, o klapach skręcających się przy otwarciu. Nasiona bardzo liczne, gładkie, z białym puchem.

Biologia i występowanie

Rozwój Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia, kwiaty przedprątne, zapylane przez błonkówki. Wytwarzają bardzo duże ilości nektaru. Przedprątność występuje głównie u roślin rosnących na niżu, u roślin rosnących w górach słupek i pręcik dojrzewają równocześnie. Kwiaty zakwitają stopniowo od dołu ku górze łodygi. Nasiona rozsiewane przez wiatr. Rozmnaża się także przez kłącza. Siedlisko Jest głównie rośliną synantropijną, rośnie na skrajach lasów, wiatrołomach, porębach, żwirowiskach, terenach kolejowych, nieużytkach, przydrożach, łąkach i pastwiskach, ale także na siedliskach naturalnych – w lasach, głównie iglastych. Często tworzy duże i niemal jednogatunkowe łany. Roślina wskaźnikowa gleb próchnicznych, azotolubna. Rośnie szybko, i wykazuje dużą konkurencyjność w wyścigu o składniki pokarmowe i wodę. Na zasiedlonym terenie zagłusza inne rośliny tworząc gęste, jednogatunkowe, zwarte łany. W górach występuje aż po piętro kosówki, na niektórych dawnych halach tatrzańskich zarasta znaczną ich powierzchnię. Rośnie zarówno na podłożu granitowym, jak i na wapieniu, W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Epilobietea angustifolii, związku zespołów (All.) Epilobion angustifolii oraz Ass. Senecioni-Epilobietum. Genetyka Liczba chromosomów 2n= 36. Oddziaływania międzygatunkowe Na nadziemnych pędach wierzbówki kiprzycy pasożytuje wiele gatunków grzybów: Sphaerotheca epilobii, Pucciniastrum epilobii, Puccinia pulverulenta, Coniothyrium conoideum, Coremiella cubispora, Lachnum clavigerum, Phaeoramularia punctiformis, Venturia maculiformis, Septoria epilobii, Septoria alpicola, na korzeniach opieńka miodowa (Armillaria mellea). Liczne gatunki grzybów jako saprotrofy rozwijają się na obumarłych pędach wierzbówki. Krowy, owce i konie nie jedzą wierzbówki.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 21:42:09]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=71916075. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
    • liczba płatków
      • płatki cztery
    • barwa kwiatów
      • płatki purpurowe
      • fioletowo-czerwone
      • fioletowopurpurowe
      • karminowróżowe
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
    • korona
      • wolnopłatkowa
    • okwiat
      • kwiaty 4-krotne
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
      • cienkie
    • typ liści
      • liść prosty
    • szczyt
      • zaostrzony
    • kolor liścia
      • zielone
      • od spodu szarozielone
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • kłącze z rozłogami
      • czerwono nabiegła
      • kłącze płożące się
    • szacowana wysokość łodygi
      • do 100 cm
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
    • powierzchnia owocu
      • gładka
      • owłosiona
  • ogólne
    • roślina lecznicza
    • roślina jadalna
    • roślina miododajna
    • roślina ozdobna
    • roślina ekspansywna
    • chwast
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • roślina pospolita
    • roślina wskaźnikowa
    • warzywo
    • roślina łąkowa
  • cechy nasion
    • rozsiewanie nasion
      • anemochoria
  • siedlisko
    • Pastwiska
    • Skraje lasów
    • nieużytki
    • wapienie
    • pola uprawne
    • żwirowiska
    • Tatry
  • cechy korzeni
    • kształt
      • Korzenie podziemne
    • system korzeniowy
      • czołgające się kłącze
      • łuskowate rozłogi

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.