Wirtualny atlas roślin: Fenkuł włoski / Foeniculum vulgare

Fenkuł włoski, koper włoski, koper słodki (Foeniculum vulgare Mill.) – gatunek rośliny dwuletniej, czasem byliny, zaliczany do rodziny selerowatych (Apiaceae). Gatunek jest bardzo zmienny (dwa podgatunki z kilkoma odmianami), uważany za jedynego przedstawiciela rodzaju fenkuł (Foeniculum Mill.) lub część zaliczanych tu taksonów wyodrębnianych jest w randze osobnych gatunków.

Pokrój roślina zielna osiągająca wysokość do 2 m. Łodyga prosta, naga, drobno żebrowana, o silnym nalocie woskowym, rozgałęziona i ulistniona skrętolegle. Liście trzykrotnie pierzaste, o odcinkach nitkowatych, ogonkowe o pochwiastej nasadzie. Kwiaty drobne, żółte, zebrane w baldachy złożone na szczytach pędów. Kwiaty 5-krotne, 1 słupek, 5 pręcików. Owoc owocem jest rozłupnia o prawie walcowatym kształcie, z zaokrągloną podstawą i węższym szczytem uwieńczonym dużym podszyjczem. Zazwyczaj ma 3–12 mm długości i 3–4 mm szerokości. Rozłupki są gładkie. Każda ma 5 wyraźnych, drobnych, wypukłych żeberek. Owoc odmiany gorzkiej jest barwy zielonawobrunatnej, brunatnej lub zielonej, natomiast odmiany słodkiej jest jasnozielony lub jasnożółtawobrunatny.

Biologia i występowanie

Występuje dziko w strefie śródziemnomorskiej oraz w Pakistanie, Iranie, Afganistanie, najdalej na wschodzie sięgając Nepalu. Rozprzestrzenił się także jako gatunek zawleczony poza obszarami swojego rodzimego występowania: w Mikronezji, Australii, Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii, Meksyku, USA, na Hawajach, w Makaronezji oraz w Środkowej i Południowej Ameryce. Jest uprawiany w wielu rejonach świata, w tym także w Polsce.

Surowiec zielarski Owoc kopru włoskiego odmiany gorzkiej (Foeniculi amari fructus) – suche rozłupnie i rozłupki odmiany vulgare zawierającej nie mniej niż 40 ml/kg olejku eterycznego, w którego skład wchodzi co najmniej 60,0% anetolu oraz 15,0% fenchonu. Owoc kopru włoskiego odmiany słodkiej (Foeniculi dulcis fructus) – suche rozłupnie i rozłupki odmiany dulce zawierającej nie mniej niż 20 ml/kg olejku eterycznego, w którego skład wchodzi minimum 80,0% anetolu. Działanie Owoce są używane jako środek wykrztuśny, dzięki zawartym w nich olejkowi eterycznemu, który pobudza błony śluzowe dróg oddechowych. Działa mlekopędnie i przeciwzapalnie.
Napar może być stosowany do przemywania tłustej skóry. Olejek fenkułowy stosowany jest w mieszankach zapachowych dodawanych do past do zębów, płynów do płukania ust, mydeł i innych kosmetyków. Nasiona fenkułu żuje się dla odświeżenia oddechu.Bywa uprawiany jako kwiatowe obramowanie rabaty. Istnieje ozdobna odmiana 'Purpurascens' o drobno dzielonych liściach, brązowych za młodu.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-10-01 00:15:35]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=71355772. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.