Wirtualny atlas roślin: Poziomka wysoka / Fragaria moschata

Poziomka wysoka (Fragaria moschata) – gatunek rośliny z rodziny różowatych. Rośnie dziko w południowej, wschodniej i środkowej Europie. W Polsce jest znacznie rzadsza od poziomki pospolitej.

Pokrój wysokość 10-30 cm. Łodyga cienka obła odstająco owłosiona, znaczne dłuższa od liści, górą rozgałęziona i zakończona kwiatami. Wytwarza krótkie i monopodialne rozłogi, czasami ich brak. Liście długoogonkowe i trójklapowe, brzegiem piłkowane a spodem lekko omszone. Ząbki na brzegach liści są lekko zagięte do góry, przy czym szczytowy ząbek jest dużo mniejszy od pozostałych. Listki są silniej, jedwabiście owłosione niż u poziomki pospolitej. Kwiaty na łodygach wyrasta zwykle od 3 do 10 białych niekiedy żółtawych kwiatków na szypułkach tylko niewiele dłuższych od liści. Kwiaty pięciopłatkowe, często jednopłciowe. Kielich na owocu odstający lub odgięty w dół, szypułki kwiatowe z poziomo odstającymi włoskami. Płatki znacznie dłuższe od działek, zwykle niestykające się brzegami o działkach kielicha przylegających do "owocu" i odrywających się razem z nim. Owoc owoce pozorne owalne bardzo podobne do owoców poziomki pospolitej, lecz koloru ciemnoczerwonego. Owoce smaczne, słodkawie pachnące.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. Występuje często w wilgotnych lasach liściastych i zaroślach oraz na ich skrajach. Preferuje umiarkowany cień, umiarkowanie ciepłe warunki klimatyczne, gleby świeże, wilgotne, obojętne. Kwitnie od maja do czerwca. Kwiaty zapylane są przez owady. Nasiona rozsiewane przez zwierzęta lub ludzi (endochoria).

Kulinaria: Owoce o średnicy 1-2 cm są jadalne, mniej smaczne od p. pospolitej. Osiągają najlepszy smak dopiero w pełni dojrzałości. Zawierają cukry, białko, tłuszcze, wartościowe kwasy organiczne, węglowodany, błonnik oraz bardzo dużo witaminy C, a także witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP i sole mineralne: wapnia, fosforu, kobaltu, zwłaszcza zaś żelaza i siarki oraz kwas cytrynowy, jabłkowy, winowy, szczawiowy, chinowy i w małych ilościach kwas salicylowy. Ze środowiska naturalnego są obecnie rzadko zbierane, ze względu na rzadkość występowania oraz znacznie mniejszą wydajność, niż mają poziomki pochodzące z uprawy. We współczesnej fitoterapii zastosowanie lecznicze znajdują liście poziomek gdyż zawierają one więcej składników leczniczych niż owoce.
Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski: młode liście poziomki wysokiej Folium Fragariae. Zawierają liczne związki lecznicze: garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, witaminy i inne substancje.
Działanie: przetwory z liści poziomki wysokiej działają ściągająco, przeciwbiegunkowo, bakteriostatycznie, ogólnie wzmacniają organizm oraz słabo moczopędne wydalając z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii, w tym także jony sodu i chlorków. Stosuje się przy niektórych schorzeniach żołądkowych związanych z zapaleniem błony śluzowej żołądka, hemoroidach. Polecane są przy leczeniu zaburzeń przemiany materii, kamicy nerkowej a dzięki flawonoidom podtrzymują elastyczność naczyń włosowatych układu krążenia.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 21:01:41]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=52304451. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-29].
Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].