Wirtualny atlas roślin: Złoć żółta / Gagea lutea

Złoć żółta (Gagea lutea) – gatunek byliny z rodziny liliowatych. Jest pospolita w Europie Środkowej. W Polsce również występuje pospolicie na całym niżu oraz na Pogórzu i w niższych partiach gór.

Łodyga wytwarza jedną tylko łodyżkę, wysokości 10–30 cm. Po przekwitnięciu i dojrzeniu owoców pęd nadziemny szybko zanika, tak, że na początku lata nie można go już znaleźć. Liście zazwyczaj jest tylko jeden liść odziomkowy o szerokości 3–9 mm i żółtawozielonym kolorze. Jest on równowąski, zwęża się ku obu końcom, u szczytu z zakończeniem kapturkowatym, zaostrzonym. Jego długość jest równa wysokości całej rośliny lub niewiele większa. Bezpośrednio pod kwiatostanem wyrastają dwa niewielkie liście, z których dolny jest większy. Liście te, lancetowatego kształtu, są delikatnie owłosione i posiadają cienką białą obwódkę. Kwiaty zebrane w kwiatostan typu baldach zawierający 3–7 kwiatków. Są one jasnożółtego koloru, wyrastają na szypułkach dwukrotnie dłuższych od długości kwiatu. Z zewnątrz są zielone (u niektórych roślin mają po zewnętrznej stronie żółte smugi). Pręciki są o połowę krótsze od długości działek okwiatu. Pylniki na pręcikach mają jajowaty kształt. Kwiaty przedsłupne, zapylane przez chrząszcze i błonkoskrzydłe. Przy braku owadów możliwe jest samozapylenie. Złoć żółta kwitnie od marca do maja. Kwiaty zamykają się na noc oraz podczas deszczu. Ponieważ z zewnątrz są zielone, wyglądają wówczas jak pąki i stają się trudne do wypatrzenia. Owoce trójkomorowa torebka z nasionami rozsiewanymi przez mrówki.

Biologia i występowanie

Złoć żółta jest geofitem cebulkowym i rośliną azotolubną. Preferuje gleby gliniasto-piaszczyste bogate w składniki odżywcze. Spotkać ją można przede wszystkim w lasach liściastych (zwłaszcza w łęgach i grądach), w parkach, na zadrzewionych stokach potoków i w jarach. Zajmuje siedliska w typologii siedlisk leśnych określane jako las świeży, wilgotny i łęgowy. Jest gatunkiem charakterystycznym dla zespołu roślinnego All. Alno-Ulmion. Rośnie często w towarzystwie zawilca żółtego.

Złoć żółta była pierwszą rośliną w zielniku Paszczaka w książce Tove Jansson "W Dolinie Muminków".

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-04-18 00:11:58]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62995231. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Jakub Mowszowicz: Flora wiosenna : przewodnik do oznaczania dziko rosnących wiosennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979, s. 96. ISBN 83-02-00322-0.
Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Tadeusz Henryk Puchniarski: Rośliny siedlisk leśnych w Polsce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2004. ISBN 83-09-01822-3.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-10] (ang.).
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. ISBN 83-09-01473-2.