Mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus

Mieczyk dachówkowaty (Gladiolus imbricatus) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny kosaćcowatych.

Łodyga pojedyncza, nierozgałęziona, sztywna, dorastająca do 1m (wraz z kwiatostanem). Liście jest ich zaledwie kilka (2–4), są całobrzegie, długie i sztywne. Mają mieczowaty kształt i obejmują pochwiasto dolną część łodygi. Długość 20–25 cm, szerokość ok. 2 cm. Kwiaty duże kwiaty na szczycie łodygi zebrane w jednostronne, gęste grono złożone z kilku do kilkunastu kwiatów. Kwiaty grzbieciste, lejkowate, o długości ok. 2,5 cm. Okwiat niezróżnicowany na kielich i koronę, składający się z 6 purpurowoczerwonych działek, które są u nasady zrośnięte w krótki kieliszek. Najwyższa działka nieco szersza, najniższa dłuższa od pozostałych. Trzy dolne działki o nieco podgiętych brzegach maja ciemnoczerwone smugi z białym środkiem. Nitki trzech pręcików dwukrotnie dłuższe od zielonych pylników. Słupek z nitkowatą szyjką i trzema znamionami. Owoc trójkanciasta torebka z licznymi, oskrzydlonymi nasionami.

Biologia i występowanie

Zasięg występowania mieczyka dachówkowatego obejmuje Europę Środkową i Wschodnią, sięgając na wschodzie po Ural i Kaukaz. W Polsce występuje na całym terytorium, ale w górach dużo częściej. Roślina dawniej pospolita, obecnie rzadka, szczególnie na niżu. W polskich Karpatach Zachodnich występuje głównie w niższych położeniach. W Tatrzańskim Parku Narodowym występuje na ponad 20 stanowiskach, sięgając na zboczach Małego Giewontu nad Doliną Małej Łąki do 1550 m n.p.m. Największa populacja mieczyka dachówkowatego w polskich Tatrach znajduje się na polanie Brzanówka koło Zazadniej, gdzie w latach 2012-2014 liczbę rosnących tam osobników oszacowano na 250-260 tys., w tym 70-80 tys. kwitnących, zaś liczba osobników na metr kwadratowy miejscami przekraczała 100. Bylina, geofit cebulkowy. Kwitnie w lipcu, zapylana jest przez błonkówki. Roślina wiatrosiewna. Siedlisko: wilgotne łąki, ugory, polany, zarośla, dąbrowy, w Polsce w niektórych miejscach w górach i na Podhalu masowo. Na niżu rzadko spotykany. Dawniej rósł również w uprawach owsa i jęczmienia jako chwast. Na niżu rośnie głównie na podmokłych łąkach trzęślicowych, pozostających w stałym zasięgu wód gruntowych (All.) Molinion caeruleae, Ass. Triglochino-Glaucetum (reg.). W górach stanowi element świeżych łąk kośnych i pastwisk. Uchodzi tu za gatunek charakterystyczny dla typowej dla naszych Karpat Zachodnich łąki mieczykowo-mietlicowej (All.) Arrhenatherion elatioris, (Ass.) Gladiolo-Agrostietum capillaris. Na wyższych stanowiskach górskich (powyżej granicy upraw), w tym w Tatrach, swą obecność zawdzięcza człowiekowi. Związany jest tu wyłącznie z polanami i ekstensywną gospodarką kośną (częściowo również pasterską). Liczba chromosomów 2n= 60.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 22:30:47]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986056. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • czerwiec
      • lipiec
    • liczba płatków
      • płatki trzy i mniej
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
    • symetria kwiatu
      • grzbiecista
    • znamiona słupka
      • trójdzielne
    • kolor pyłku
      • owadopylność
    • pręciki
      • pylniiki zielone
    • barwa kwiatów
      • działki okwiatu purpurowo-czerwony
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od kolana do pasa (60 < x < 100 cm)
    • wygląd łodygi
      • nierozgałęziona
      • pojedyncza
      • sztywna
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
    • powierzchnia owocu
      • kanciasta
  • ogólne
    • chwast
    • roślina chroniona
    • bylina
    • ścisła ochrona gatunkowa
    • geofit
    • czerwona lista roślin i grzybów Polski
    • gatunek rodzimy
    • roślina rzadka
    • geofit cebulkowy
    • NT – gatunek bliski zagrożenia
    • wymaga ochrony czynnej
  • cechy liści
    • typ liści
      • liść prosty
    • brzeg liścia
      • całobrzegi
    • nerwacja
      • równoległe
    • kolor liścia
      • zielone
    • szczególne formy liści
      • liść obejmujący
    • kształt blaszki
      • mieczowate
  • cechy nasion
    • rozsiewanie nasion
      • anemochoria
    • wielkość nasion
      • oskrzydlone
      • liczne
  • siedlisko
    • Lasy liściaste
    • Dąbrowy
    • łąki
    • gatunek charakterystyczny dla
      • zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410)
      • (związek) All. Molinion caeruleae W. Koch 1926 zbiorowiska jednokośnych i nie nawożonych łąk trzęślicowych
      • (zespół) Ass. Gladiolo-Agrostietum capillaris (Br.-Bl. 1930) Pawł. et Wal. 1949 zespół mieczyka i mietlicy pospolitej (łąki mietlicowe)
    • polany
    • zarośla
    • ugory
  • forma życiowa wg Raunkiæra
    • geofit
  • cechy korzeni
    • system korzeniowy
      • bulwocebule

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.