Jastrzębiec alpejski Hieracium alpinum

Jastrzębiec alpejski (Hieracium alpinum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje na Grenlandii, na Syberii i w Europie. W Polsce jest dość pospolity w Sudetach, w Tatrach, na Babiej Górze i w Pieninach.

Łodyga wniesiona, pojedyncza (tylko bardzo rzadko zdarza się, że rozwidla się nisko nad ziemią). Ma wysokość 5-25 cm i cała jest owłosiona trzema rodzajami włosków; prostymi, białego koloru ale o czarnych nasadach, gwiazdkowatymi oraz gruczołowymi (niezbędna lupa). Liście głównie liście odziomkowe o lancetowatołopatkowatym kształcie, końcach tępych lub zaostrzonych, całobrzegie lub niewyraźnie ząbkowane. Brzegi liści i spodnia strona blaszki są pokryte licznymi i drobnymi gruczołkami. Całe liście są owłosione, szczególnie obficie po brzegach i na spodniej stronie. Na spodniej stronie oprócz włosków prostych występuje pewna ilość włosków gwiazdkowatych. Na łodydze zwykle 2-4 liście tuż przy ziemi, poza tym łodyga jest bezlistna i tylko pod koszyczkiem 1-3 malutkie listki o lancetowatym kształcie. Kwiaty zebrane w pojedynczy, ciemny koszyczek na szczycie łodygi. Ma on długość 12-20 mm i pokryty jest prostymi, długimi włosami (brak włosów gwiazdkowatych). Listki okrywy koszyczka wyrastają w wielu szeregach dachówkowato zachodzących na siebie. Puch kielichowy składa się z 1-2 szeregów brudnobiałych, sztywnych i kruchych włosków. W koszyczku kilkanaście kwiatów języczkowych o cytrynowożółtej barwie i silnie, krótko orzęsionych ząbkach. Owoc niełupka z puchem kielichowym, ucięta na szczycie.

Biologia i występowanie

Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia, roślina owadopylna. Nasiona rozsiewane przez wiatr. Siedlisko: murawy, hale, skały. Oreofit. Wyłącznie na podłożu pozbawionym wapienia (roślina kwasolubna). W Tatrach występuje od regla dolnego aż po piętro turniowe, głównie jednak w piętrze kosówki i piętrze halnym. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Juncetea trifidi, Ass. Calamogostietum villosae (tatricum), Ass. Oreochloo distichae-Juncetum trifidi.

Łacińska nazwa jastrzębiec pochodzi prawdopodobnie od słowa hierax = jastrząb. Roślina ta często występuje bowiem na półkach skalnych i turniach, które dostępne były tylko dla tych ptaków (nazwa powstała przed rozwojem alpinizmu). Według ludowych podań sokoli wzrok ptaki te zawdzięczają sokowi mlecznemu tej rośliny.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 22:42:16]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986233. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
    • barwa kwiatów
      • płatki żółte
      • płatki brudnobiałe
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
      • bez zielonych liści
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga owłosiona
  • ogólne
    • bylina
    • roślina kwasolubna
  • siedlisko
    • Piętro halne
    • Piętro turni
    • wapienie
    • murawy
    • Tatry
    • Sudety