Wirtualny atlas roślin: Jasnota plamista / Lamium maculatum

Jasnota plamista (Lamium maculatum L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych (dawniej nazywanej rodziną wargowych). Występuje na większości obszaru Europy i w Azji (Liban, Syria, Turcja, Kaukaz). W Polsce jest dość pospolity na całym terenie, zarówno na niżu, jak i w niższych partiach gór.

Łodyga rozgałęziająca się, wzniesiona lub podnosząca się łodyga osiąga wysokość do 60 cm. Na przekroju poprzecznym jest czterokanciasta. Jest naga, lub rzadko owłosiona, w dolnej części czerwonawa. Liście ulistnienie nakrzyżległe. Jajowate lub jajowato-trójkątne liście są delikatnie owłosione i mają brzegi grubo karbowano piłkowane. Czasami występują na ich górnej powierzchni jasne plamy. Kwiaty purpurowe, czasami zdarzają się biało ubarwione. Wyrastają pionowo w okółkach w kątach liści. Mają wyraźnie grzbiecistą, dwuwargową budowę. Warga górna ma dwie wyraźne podłużne krawędzie i jest krótkoowłosiona, warga dolna posiada ciemniejsze fioletowe plamy na środkowej klapie. Część rurki korony jest oddzielona pierścieniem włosków. Płatki korony mają dwa ząbki, pylniki są owłosione. Duże kwiaty (2-3 cm) mają długą szyjkę słupka z dwoma znamieniami, kielich trwały, zrosłodziałkowy. Pylniki brunatnoczerwone, pyłek pomarańczowy. Owoc rozłupnia zawierająca cztery jajowate, trójgraniaste rozłupki ciemnoszarego koloru, ucięte na szczycie. Siedzą na dnie trwałego, nieodpadającego kielicha.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do października i jest rośliną miododajną. Pręciki i słupek dojrzewają równocześnie. Zapylana jest przez błonkówki. Nasiona posiadające elajosom rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Siedlisko: rośnie na przydrożach, rumowiskach, w zaroślach, w rowach, na pastwiskach. W górach rośnie aż po piętro kosówki. Roślina azotolubna, preferuje gleby zasadowe, próchniczne i dobrze przewietrzane. Ponieważ rozmnaża się przez rozłogi, często tworzy skupiska. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Aegopodion podagrariae

Jest uprawiana jako roślina ozdobna, w uprawie spotyka się również odmiany o liściach plamistych. Znajduje zastosowanie jako roślina okrywowa zarówno na stanowiskach nasłonecznionych, jak i w półcieniu i w miejscach cienistych pod drzewami. W zacienionych miejscach słabo jednak kwitnie. Wymaga gleby średnio próchnicznej.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 23:06:14]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986153. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.