Szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Ma wiele nazw ludowych: krzecina (lubelskie), krzeszyna (podlaskie), gojnik (podkarpackie).
Rodzimy obszar występowania obejmuje Afrykę Północną (Algieria, Libia, Tunezja, Maroko, Madera, Wyspy Kanaryjskie), Europę bez Skandynawii i znaczną część Azji (Azja Zachodnia i Środkowa, Kaukaz, Chiny, Pakistan). Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także na Azorach, przylądku Cape Verde, w Australii, Nowej Zelandii, w USA, na Hawajach oraz w Ameryce Środkowej i gdzieniegdzie w Południowej. W Polsce gatunek rzadki, uznawany za antropofit zadomowiony, archeofit. Bylina, chamefit, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Siedliska ruderalne, przydroża.
Surowiec zielarski Ziele szanty (Marrubii herba) – całe lub połamane, wysuszone, kwitnące nadziemne części o zawartości minimum 0,7% marubiny. Surowiec zawiera gorycz – marubinę (diterpen), śluzy, sterole, garbniki, cholinę, kwasy organiczne, trójterpeny. Działanie Wykrztuśne, uspokajające, moczopędne. Pobudza apetyt, wydzielanie soku żołądkowego, żółci oraz reguluje częstotliwość skurczów serca. Jest używana do leczenia nieżytów górnych dróg oddechowych, kataru, astmy, zaburzeń przewodu pokarmowego, chorób wątroby i woreczka żółciowego oraz przy zaburzeniach miesiączkowania. Bardzo gorzka w smaku. Duże dawki przetworów z szanty powodują spadek ciśnienia krwi i zaburzenia rytmu serca.
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia E).
Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-07-02 00:06:43]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=70734204. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.