Wirtualny atlas roślin: Pszeniec gajowy / Melampyrum nemorosum

Pszeniec gajowy (Melampyrum nemorosum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). W Polsce jest gatunkiem pospolitym na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Jest półpasożytem, za pomocą ssawek pobiera od innych roślin wodę i sole mineralne.

Łodyga wzniesiona, o wysokości 15–70 cm. W dolnej części jest dwurzędowo, naprzemiennie owłosiona. Liście ulistnienie nakrzyżległe, liście jajowatego kształtu, krótkoogonkowe, ostro zakończone. Przysadki o oszczepowato-sercowatych nasadach, całobrzegie, lub o brzegach szczeciniasto-ząbkowanych. Charakterystyczną cechą jest często spotykane fioletowe wybarwienie górnych przysadek, czasami przysadki są białe. Ogonki liściowe pokryte krótkimi i długimi włoskami. Kwiaty grzbieciste, dwuwargowe kwiaty wyrastają pojedynczo w kątach przysadek tworząc luźne i jednostronne grono. Złocistożółta korona z pomarańczowym wybarwieniem na szczycie ma długość 1,5–2 cm. Czerwonobrunatna rurka korony jest gęsto owłosiona włoskami o długości ponad 0,5 mm. Gardziel korony jest zamknięta. Kielich krótszy od korony z lancetowatymi, ostro zakończonymi ząbkami. Owoc jajowata torebka.

Biologia i występowanie

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do września, kwiaty zapylane są przez owady o długim aparacie gębowym. Nasiona roznoszone są przez mrówki (myrmekochoria). Siedlisko: liściaste lasy i zarośla. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Trifolio-Melampyretum nemorosi. Roślina trująca: Ziele zawiera aukubinę. Jest zmienny morfologicznie. Występuje u nas w kilku podgatunkach. Tworzy również formy przejściowe do pszeńca polskiego, szczególnie na wschodzie Polski.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 03:53:11]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62818642. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.