Wirtualny atlas roślin: Bobrek trójlistkowy / Menyanthes trifoliata

Bobrek trójlistkowy, b. trójlistny (Menyanthes trifoliata L.) – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju bobrek Menyanthes L. należącego do rodziny bobrkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej – występuje w strefie umiarkowanej i sięgając na północy do strefy podbiegunowej w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Na południu rośnie na obszarach górskich w Maroku, na Kaukazie, w Azji Środkowej. W Polsce obecny jest w niemal całym kraju, lokalnie bardzo rozproszony lub go brak (np. w północnej części województwa mazowieckiego i na Żuławach).

Łodyga prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią grube, pełzające kłącze. Liście ulistnienie skrętoległe, liście tylko odziomkowe, zanurzone w wodzie. Są skórzaste, ciemnozielone, całobrzegie, potrójne na długich ogonkach o bardzo gorzkim smaku. Kwiaty białoróżowe, zebrane w gęste, zwężające się ku szczytowi grona na długiej, bezlistnej szypułce (10–30 cm) bocznie wyrastającej z kłącza. Kielich 5-dzielny, lejkowato-dzwonkowaty. Korona biała lub różowa, o pięciu odgiętych do tyłu płatkach pokrytych wewnątrz licznymi włoskami. 1 słupek z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem, pręcików zwykle 5 o fioletowych pylnikach. Owoc kulisto-jajowata torebka o długości do 13 mm zawierająca drobne nasiona brązowej barwy.

Biologia i występowanie

Bylina, geofit, hydrofit. Kwitnie od czerwca do września. Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach. W Polsce występuje dość często. W górach sięga po regiel dolny. Najwyższe jej stanowiska znajdują się w Gorcach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Scheuchzerio-Caricetea nigrae, All. Caricion lasiocarpae. Liczba chromosomów 2n= 54.

Roślina lecznicza Surowcem lekarskim bobrka są liście Folium Menyanthidis (zawartość: gorycze, glikozydy, garbniki oraz składniki mineralne, głównie jod, żelazo i mangan). Ma właściwości wzmacniające, oczyszczające i przeciwzapalne. Przeciwdziała zaparciom, wzdęciom, działa żółciopędnie. Wchodzi w skład preparatów stosowanych w leczeniu anemii, braku apetytu, niestrawności, migren oraz przy osłabieniu ogólnym organizmu. Pobudza przywspółczulny układ nerwowy, spowalnia współczulny układ nerwowy. Wzmacnia działanie gruczołów wydzielania wewnętrznego. Stosowany także przeciw dermatozie, gorączce naprzemiennej, krzywicy, szkorbucie, reumatyzmie, nieregularnej menstruacji i pasożytach jelitowych. Posiada właściwości przeciwnowotworowe.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-01-03 00:46:13]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=61872550. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

M. Dziak, B. Kuźnicka: Zioła i ich zastosowanie. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1998. ISBN 83-200-0747-X.
Menyanthes trifoliata. W: Den Virtuella Floran [on-line]. Naturhistoriska riksmuseet. (Za: Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein). [dostęp 2021-01-02].
Zielnik. Katedra Roślin Przemysłowych i Leczniczych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. [dostęp 2014-11-19].
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 61. ISBN 978-83-7073-444-2.
Menyanthes trifoliata L. (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. [dostęp 2014-11-19].
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Słownik botaniczny. A. Szweykowska, J. Szweykowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0140-6.
Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Menyanthes (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-06].
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.