Wirtualny atlas roślin: Gruszycznik jednokwiatowy / Moneses uniflora

Gruszycznik jednokwiatowy, gruszyczka jednokwiatowa, monezes jednokwiatowy (Moneses uniflora (L.) A. Gray) – gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.). Pochodzi z Europy i Ameryki Północnej. W Polsce dość częsta w górach. Objęta ochroną częściową.

Liście skórzaste i zimotrwałe. Ma tylko kilka (zwykle 3–6) liści odziomkowych zebranych w rozetkę. Liście jajowate lub podługowate, o średnicy 1–1,5 cm, karbowano-ząbkowanych. Kwiaty ma tylko jeden duży kwiat na szczycie praktycznie bezlistnej łodygi. Podczas kwitnięcia zwisa on w dół, potem łodyżka wyprostowuje się. Biały kwiat z szeroko rozwartą koroną osiąga do 2,5 cm średnicy i wydziela przyjemny zapach. Kielicha brak, 5 płatków korony o falowanych brzegach. Słupek z grubą, beczkowatą zalążnią, prosta szyjka słupka z wyraźnie 5-łatkowym zielonkawym znamieniem, dłuższa od płatków korony. Bardzo charakterystyczne pręciki o grubych nitkach, każdy zakończony kilkoma słupkowatymi pylnikami z rożkami. Łodyga wzniesiona, dość gruba, osiąga do 20 cm wysokości, zwykle z jednym jajowatym, łuskowatym liściem. Owoc pękająca szparami torebka.

Biologia i występowanie

Naturalny zasięg występowania obejmuje tereny Ameryki Północnej (Kanada: Jukon, Manitoba, Nowa Fundlandia, Nowa Szkocja, Nowy Brunszwik, Ontario, Quebec, Wyspa Księcia Edwarda; USA: Alaska, Arizona, Connecticut, Dakota Południowa, Idaho, Kalifornia, Kolorado, Maine, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Montana, New Hampshire, Nowy Meksyk, Ohio, Oregon, Rhode Island, Vermont, Waszyngton, Wyoming) i Europy (Albania, Austria, Bułgaria, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, dawna Jugosławia, Niemcy, Norwegia, Polska, Rumunia, Szwajcaria, Węgry, Wielka Brytania, Włochy).
Bylina, chamefit. Kwitnie od czerwca do lipca, jest rośliną owadopylną. Pręciki i słupek dojrzewają równocześnie. Siedlisko: Lasy iglaste, rzadziej liściaste. W górach spotykana po regiel dolny. Gatunek charakterystyczny dla: Ass. Empetro nigri-Pinetum, All. Vaccinio-Piceion i Ass. Galio rotundifolii-Piceetum (carpaticum).

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 21:48:37]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=52302856. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Moneses uniflora. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-08-25].
Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-13].
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.