Wirtualny atlas roślin: Sparceta górska / Onobrychis montana

Sparceta górska (Onobrychis montana DC.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych.

Łodyga podnosząca się lub rozesłana, o wysokości 10-40 cm. Roślina tworzy kępy składające się z pędów kwiatowych oraz płonnych. Liście nieparzystopierzaste, złożone 4-8 par podługowatych listków. Kwiaty zebrane w gęsty groniasty, krótki, podłużnie jajowaty kwiatostany. Kwiaty motylkowe, korona intensywnie różowopurpurowa. Żagielek jest wyraźnie (o 1-2 mm) krótszy od łódeczki. Skrzydełka mają długość 5-6 mm. Owoce okrągławe, spłaszczone strąki z kolczastym grzebieniem. Zawierają 1-2 nasiona.

Biologia i występowanie

Rośnie w górach Południowej i Środkowej Europy: w Alpach, Apeninach, Jurze, górach Dynarskich, górach Półwyspu Bałkańskiego i w Karpatach. Według niektórych źródeł występuje także w Turcji. W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim. Występuje wyłącznie w Tatrach i to na kilku zaledwie stanowiskach. Wszystkie znajdują się w Tatrach Zachodnich i skupione są w zachodniej części Czerwonych Wierchów: na dnie Wąwozu Kraków, na schodzących do niego zboczach Wysokiej Turni oraz na Przednim Kamiennym. Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Zdolność kiełkowania nasion bardzo duża i do kiełkowania nie wymagają okresu spoczynku. Występuje w piętrze kosodrzewiny i piętrze halnym w naskalnych murawach. W Tatrach rośnie na podłożu wapiennym. Liczba chromosomów 2n = 28 Ga 2, 4, 6.

Według klasyfikacji IUCN gatunek narażony na wyginięcie w Karpatach polskich (kategoria VU). Według Polskiej czerwonej księgi roślin oraz polskiej czerwonej listy również gatunek narażony (kategoria VU). Występuje tylko na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego i nie jest bezpośrednio zagrożony, gdyż jego stanowiska znajdują się poza szlakami turystycznymi. Populacja w Wąwozie Kraków liczy kilka tysięcy osobników. Jednak występowanie na niewielkim tylko i izolowanym obszarze stanowi powód do włączenia tego gatunku do listy gatunków zagrożonych. Jego stanowiska wymagają monitoringu. Jest też uprawiany ogrodzie Instytutu Ochrony PAN w Zakopanem (przy Muzeum Tatrzańskim).

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 23:53:19]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72712296. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.