Wirtualny atlas roślin: Storczyk purpurowy / Orchis purpurea

Storczyk purpurowy (Orchis purpurea Huds.) – gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Łodyga wzniesiona, prosta, nierozgałęziona, o wysokości 30-75 cm. Często jest w górnej części purpurowo nabiegłaLiście Kwiaty zebrane w gęsty 30-90-kwiatowy kwiatostan na szczycie łodygi. Długość kwiatostanu 10-20 cm. Przysadki brązowe. Z wyjątkiem warżki wszystkie listki okwiatu są hełmiasto zwinięte i mają kolor zielonoczerwony, wzdłuż nerwu brązowoczerwony. Warżka jest wyraźnie 3-dzielna i ma jasnoróżowy środek i liczne brązowoczerwone wydłużone plamy rozchodzące się do szczytu warżki i na boki. Środkowa łatka i boczne mają szczyty zaokrąglone, jasnoczerwone. Ostroga ma długość 4,5-7 nn, szerokość 1,9-2,5 mm i jest walcowata, tępa, skierowana w dół. Zalążnia jest wąska, skręcona i czerwono nabiegła, prętosłup również czerwonawy Owoc torebka o beczułkowatym kształcie i długości około 2 mm.

Biologia i występowanie

Zwarty zasięg występowania obejmuje Europę Zachodnią, południową części Europy Środkowej i północną Europy Południowej. Ponadto występuje na oderwanych od głównego zasięgu obszarach w Hiszpanii i Portugalii, na południu Wysp Brytyjskich, w Europie Środkowej i Południowej, na Kaukazie oraz w górach Afryki Północnej. Polska nie znajduje się w rejonie zwartego zasięgu i gatunek ten znany jest tutaj obecnie tylko z 10 izolowanych stanowisk. 5 stanowisk znajduje się na Wyżynie Małopolskiej, 4 na Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu, jedno w Karpatach – na stokach Panieńskiej Góry na Pogórzu Wiśnickim.
Rozwój
Bylina, geofit.
Kwitnie od końca kwietnia do końca maja. Nasiona wytwarza pod koniec czerwca i kończy wegetację. Jest owadopylny. Owady zwabia barwnymi kwiatami imitującymi kwiaty roślin miododajnych, jednak nie wytwarza nektaru (są to tzw. kwiaty zwodnicze). Odsetek zawiązywanych owoców jest dość mały.
Siedlisko
Rośnie w świetlistych lasach i na obrzeżach lasów, w murawach, na glebach o umiarkowanej wilgotności. Preferuje gleby o zasadowym odczynie. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Trifolio-Geranietea.
Genetyka
Liczba chromosomów 2 n = 42. Tworzy mieszańce z storczykiem kukawka (Orchis militaris), Orchis punctulata oraz międzyrodzajowe z Aceras. Oprócz typowej formy gatunku opisano podgatunek Orchis purpurea subsp. caucasica (Regel) B.
Baumann & al.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 21:54:27]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=51730490. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Helmut Baumann: Storczyki Europy i obszarów sąsiednich. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-698-9.
P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-08-04].
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
The Plant List. [dostęp 2017-03-21].
Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.