Wirtualny atlas roślin: Lebiodka majeranek / Origanum majorana

Lebiodka majeranek, majeranek ogrodowy (Origanum majorana L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Inne nazwy zwyczajowe: majoran, mariolka. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, ale obecnie rośnie dziko tylko na Cyprze i w Turcji. Jest natomiast uprawiany w wielu rejonach świata. Używany jest jako przyprawa, roślina lecznicza i kosmetyczna.

Pokrój roślina osiąga do 50 cm wysokości. Łodygi wzniesione, silnie rozgałęzione, wcześnie drewniejące u podstawy. Cała roślina szaro omszona. Liście liście drobne, krótkoogonkowe, podługowatoeliptyczne, łopatkowate, całobrzegie, z gruczołkami. Kwiaty kwiaty małe, białe do różowych, o niepodzielonej górnej wardze, osadzone w pachwinach okrągłych podsadek, okółkowo zebrane w czterokanciaste, kłosokształtne główki na szczytach pędów. Kwitnie od lipca do pierwszych przymrozków. Owoce rozłupnia. Nasiona bardzo drobne, jasnobeżowe o charakterystycznym dla gatunku zapachu.

Roślina lecznicza Surowiec zielarski: ziele majeranku – Herba Majoranae. Zawiera olejek majerankowy – Oleum Majoranae. Jest od 0,7 do 3,5% tego olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są terpinen, terpinenol, terpineol i borneol. Do składu chemicznego ziela należą także alkohole, seskwiterpeny i związki garbnikowe. Młode, świeże pędy zawierają sporo rutyny (witamina P) – do 128 mg% i kwas askorbinowy – do 44 mg%. Działanie: reguluje trawienie, pomaga w nieżycie żołądka i chorobach układu pokarmowego. Ze względu na dużą zawartość garbników (do 1% w suchym zielu) zalecany przy biegunkach. Herbatka z ziela ma właściwości uspokajające. Olejek bywa używany do inhalacji przy nieżytach górnych dróg oddechowych. Wykazano, że olejek eteryczny z majeranku ma dosyć silne działanie na bakterie i grzyby. Najsilniej działa na Beneckea natriegens, Erwinia carotovora, Moraxella sp. i Aspergillus niger. Z drugiej strony, słabo działa wobec gronkowca złocistego. Roślina przyprawowa Rozdrobnione ziele majeranku używane jest jako przyprawa. Dodawany przede wszystkim do dań ciężkostrawnych, takich jak grochówka czy zupa fasolowa, potraw ze strączkowych oraz tłustych mięs (baranina, gęsina). Jako podstawową przyprawę stosuje się go tylko z solą i pieprzem przy produkcji klasycznej wątrobianki. Jeżeli używany jest oszczędnie, dobrze harmonizuje z szałwią, rozmarynem i tymiankiem. Majeranek jest częstym dodatkiem w masarstwie przy produkcji kiełbas i w żurku. Ziele przechowywane w szczelnych opakowaniach zachowuje trwałość ok. dwunastu miesięcy. W przemyśle spożywczym olejek służy do produkcji likierów, a ziele do aromatyzowania octu i herbat. W przemyśle kosmetycznym olejki zapachowe są wykorzystywane do produkcji mydeł, perfum i in.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-30 11:31:16]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=74269544. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.