Wirtualny atlas roślin: Lebiodka pospolita / Origanum vulgare

Lebiodka pospolita (Origanum vulgare), zwana popularnie oregano – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych. Rośnie w Afryce Północnej, Europie i Azji. W Polsce występuje na całym terytorium i jest pospolity. Inna nazwa: dziki majeranek.

Łodyga wzniesiona, prosta, sztywna, czterokanciasta, rozgałęziona, o wysokości do 80 cm. Cała jest owłosiona, czasami wybarwiona na purpurowo. Cała roślina wytwarza silny, charakterystyczny zapach. Liście wszystkie liście ogonkowe, jajowate, tępe, całobrzegie, czasami słabo ząbkowane. Ulistnienie naprzeciwległe. Na liściach występują drobne, przeświecające punkty. Są to gruczoły wytwarzające olejki eteryczne. Kwiaty wyrastają w szczytowych podbaldachach. Są przedprątne, jedno, lub obupłciowe, zapylane przez błonkówki. Ich kielich ma jajowatotrójkątne, zaostrzone ząbki, korona o długości 4-6 mm ma różowoliliowy kolor i jest wargowa. 3 klapy dolnej wargi są okrągłe, warga górna i środkowa klapa dolnej wargi są nieco wycięte. Występują małe przykwiatki, o szerokości większej niż ich długość. Owoc rozłupnia zawierająca 4 brunatne, kulistojajowate rozłupki.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rośnie w świetlistych zaroślach i lasach, w murawach kserotermicznych i w innych zbiorowiskach w miejscach nasłonecznionych. W górach rośnie aż do piętra kosodrzewiny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Trifolio-Geranietea.

Surowiec zielarski: ziele (Origani Herba). Głównym składnikiem jest olejek eteryczny zwany olejkiem tymolowym, zawierający tymol, karwakrol i seskwiterpeny. Ponadto jako składniki czynne występują garbniki, flawonoidy (apigenina, luteolina), kwas kawowy, kwas ursolowy, kwas rozmarynowy i fitosterole. W owocach obecny śluz (ok. 6%). Działanie: wykrztuśne, dezynfekujące, przeciwbiegunkowe, moczopędne, przeciwskurczowe, wiatropędne, odtruwające. Zewnętrznie olejek tymolowy wykorzystuje się do płukania gardła, wzmacniających kąpieli oraz przy trudno gojących się ranach skóry i świądzie. Napar z mieszanki lebiody (zazwyczaj w mieszance z innymi ziołami) działa wiatropędnie i stosowany jest przy atonii jelit, nadmiernej fermentacji jelit, bębnicy, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, niedoczynności wątroby. Zbiór i suszenie: zbiera się ziele w okresie kwitnienia i suszy w przewiewnym miejscu (zawieszone w pęczkach).

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2022-01-09 00:58:37]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=65875712. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.