Wirtualny atlas roślin: Parietaria lekarska / Parietaria officinalis

Parietaria lekarska, pomurnik lekarski (Parietaria officinalis L.) – gatunek rośliny z rodziny pokrzywowatych. Nazwa parietaria pochodzi od łacińskiego słowa ściana, co odnosi się do głównego siedliska tej rośliny (pęknięcia murów).

Liście ulistnienie skrętoległe. Liście bez przylistków, o długości do 10 cm, rzadko nieco dłuższe, o szerokości do 4 cm. Blaszka liściowa całobrzega, kształtu jajowatolancetowatego, zaostrzona, z wierzchu błyszcząca, ciemnozielona, od spodu jaśniejsza. Naga lub skąpo owłosiona. Ogonek liściowy krótszy od blaszki. Kwiaty niewielkie, zielonkawe, zebrane w kuliste, gęste kwiatostany w kątach liści. Występują zarówno kwiaty obupłciowe, jak i żeńskie. Okwiat dzwonkowaty, zielony o długości do 3 mm. składa się z 4 działek, przy czym 2 działki są mniejsze, 2 większe. Słupek jeden, złożony z dwóch owocolistków, pręciki 4. Łodyga osiągająca do 80, rzadko do 100 cm wysokości. Pęd jest nierozgałęziony lub słabo rozgałęziony, prosto wzniesiony. Inaczej, niż u innych roślin z rodziny pokrzywowatych owłosiona jest włoskami prostymi i nieparzącymi. Owoc jednonasienny orzeszek. Odpada razem z okwiatem.

Biologia i występowanie

Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego i środkowej Europy. Rozprzestrzenił się, i poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach i na wielu wyspach. W Polsce jest dość rzadki. Występuje w rozproszeniu, głównie w północno-zachodniej i zachodniej części kraju. Stanowisko we florze Polski: archeofit, miejscami efemerofit. Jest reliktem dawnych upraw.

Roślina lecznicza o podobnych własnościach, jak parietaria pensylwańska. Surowiec zielarski: całe ziele. Wykazuje działanie moczopędne. Dawniej używana była w leczeniu chorób pęcherza moczowego i nerek. Stosowano ją również przy leczeniu artretyzmu i reumatyzmu, jak również jako lek przeciwkaszlowy. Może być używana do łagodzenia bólu ran i oparzeń.
W średniowieczu jej zielem czyszczono szkło i naczynia kuchenne.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 21:58:49]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=53030896. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Discover Life Maps. [dostęp 2018-03-30].
Plant parasites of Europe (ang.). [dostęp 2018-03-29].
Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 978-83-7073-514-2. OCLC 948856513.
Ben-Erik van Wyk, Michael Wink: Rośliny lecznicze świata. Wroclaw: MedPharm Polska, 2008. ISBN 978-83-60466-51-3.
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-19].
Adam Jasiewicz (red.): Flora Polski. Rośliny naczyniowe. Tom III. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1992, s. 78-79. ISBN 83-85444-06-8.
Taxon: Parietaria officinalis L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2015-05-16].
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.