Gorysz pagórkowy Peucedanum oreoselinum

Gorysz pagórkowy, g. pagórkowaty (Peucedanum oreoselinum (L.) Moench) – gatunek byliny z rodziny selerowatych. Występuje w Europie od Półwyspu Iberyjskiego po zachodnią Rosję z wyłączeniem północnej i południowej części kontynentu. W Polsce jest rozpowszechniony na niżu i rzadki w niższych położeniach górskich, brak go w Karpatach.

Pokrój roślina zielna o żywozielonym pędzie nadziemnym (czasem łodyga w dole bywa czerwono nabiegła) wyrastającym z walcowatego lub wrzecionowatego, zwykle rozgałęzionego kłącza. Łodyga wysokości 20–100 cm, obła, pełna, naga, czasem w dolnej części słabo owłosiona, podłużnie kreskowana, w górze bruzdowana i w tej części rozgałęziająca się. Liście odziomkowe długoogonkowe, o blaszce podwójnie lub potrójnie pierzasto złożonej, z odcinkami 1 i 2 rzędu na kolankowato zgiętych ogonkach (stąd blaszka nie jest ułożona w jednej płaszczyźnie); odcinki ostatniego rzędu są pierzasto wrębne o łatkach odwrotnie jajowatych lub lancetowatych, łatki na brzegach szorstkie, na szczycie z ostrzem. Kwiaty skupione w baldaszki, które zebrane po 10–25 tworzą baldachy złożone. Szypułki są owłosione. Pokrywy i pokrywki są liczne, lancetowate do szczeciniastych; wąsko, błoniasto obrzeżone. Ząbki kielicha są jajowate, stępione na szczycie, wyraźnie widoczne. Płatki korony są białe, okrągłe lub tępo czworoboczne, na szczycie wycięte i tu z łatką zagiętą do środka kwiatu. Owoce szeroko eliptyczne lub szeroko jajowate rozłupki o długości do 8 mm i szerokości do 7 mm. Brzeżne żebra są szeroko oskrzydlone, podczas gdy trzy żebra grzbietowe są nitkowate.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie pomiędzy czerwcem a sierpniem, czasem jeszcze we wrześniu. Siedlisko: Występuje w miejscach suchych, słonecznych – na murawach, skrajach lasów, w zaroślach oraz w widnych borach i dąbrowach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Geranio-Anemonetum sylvestris oraz wyróżniający dla: All. Potentillo albae-Quercion petraeae; Ass. Peucedano-Pinetum; All. Calluno-Arctostaphylion. Liczba chromosomów 2n = 22. Roślina trująca.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-30 12:52:32]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=74847241. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od kolana do pasa (60 < x < 100 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • łodyga gładka
  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
  • ogólne
    • roślina trująca
    • bylina
  • siedlisko
    • Olszyny
    • Skraje lasów
    • Dąbrowy
    • zarośla
    • murawy