Wirtualny atlas roślin: Pierwiosnek wyniosły / Primula elatior

Pierwiosnek wyniosły, pierwiosnka wyniosła (Primula elatior (L.) Hill.) – gatunek rośliny należący do rodziny pierwiosnkowatych. Rośnie dziko głównie w górach (od Pirenejów i Alp po Ural i Ałtaj). W Polsce jest pospolity w Sudetach i Karpatach, na niżu jest rzadki. Rozproszone stanowiska znajdują się w Wielkopolsce i na Lubelszczyźnie.

Łodyga głąbik o wysokości 10-40 cm owłosiony białymi, kędzierzawymi włoskami. Liście podłużnie jajowate lub okrągławe, pomarszczone, omszone po obu stronach blaszki. Mają oskrzydlone ogonki i tworzą przyziemną różyczkę liściową. Kwiaty zebrane w podbaldach na szczycie głąbika. Kielich dwubarwny, ściśle otaczający siarkowożółtą koronę z pomarańczową gardzielą. Kwiaty 5-krotne, na szypułkach, zwisające o średnicy korony do 20 mm. Płatki korony o płaskich brzegach. Owoce torebka dłuższa niż kielich z nasionami o długości ok. 1,5 mm.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do lipca. W kwiatach występuje różnosłupkowość utrudniająca samozapylenie. Liczba chromosomów 2n= 22. Siedliskiem są wilgotne łąki i murawy, lasy i zarośla. Gatunek charakterystyczny dla rzędu Fagetalia. Odmiana Primula elatior var. tatrica jest gatunkiem charakterystycznym dla klasy Betulo-Adenostyletea.

Roślina ozdobna uprawiana w ogródkach, szczególnie w ogródkach skalnych. Uprawia się zarówno typową formę, jak i mieszańce z pierwiosnkiem lekarskim. Występują liczne odmiany uprawne. Najlepiej rośnie na gliniasto-próchnicznym podłożu, na zacienionym i wilgotnym stanowisku. Na zimę należy go lekko przykryć, np. gałęziami drzew iglastych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-09-03 00:17:29]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=71151833. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.