Czeremcha skalna Prunus padus subsp. borealis

Pokrój niewielki krzew nie przekraczający 3 m wysokości o szerokiej, jajowatej koronie i zwisających gałęziach. Często rozrasta się na wiele pni. Roślina łatwo wytwarza pędy odroślowe, tworząc formę krzewiastą. Podobna do czeremchy pospolitej Pędy na rocznych pędach nieliczne przetchlinki, pędy dość drobne i niezbyt liczne, młode pędy owłosione. Kora ciemna. Pączki bardzo smukłe, spiczaste, przylegające do gałązek. Liście jasnozielone, eliptyczne, ostro piłkowane, krótkozaostrzone, obustronnie matowe, wydłużone, bardzo gładkie, nieco skórzaste, ustawione skrętolegle, liście po spodniej stronie wzdłuż nerwów owłosione. Blaszka liściowa o ostro i dość płytko piłkowanych brzegach, ma długość od 6 do 10 cm i posiada do 12 nerwów bocznych. U podstawy blaszki występują 1-2, łatwo odpadające, zielonkawe gruczołki miodnikowe. Roztarte liście nie wydzielają zapachu. Kwiaty białe, bezwonne, na brzegach korony delikatnie ząbkowane, obupłciowe. Kwiatostan zebrany w grona ustawione na pędach niemal poziomo lub lekko wzniesione. Owoce pestkowce, z jajowatą pestką, kuliste, błyszczące, czarne, o średnicy od 6 do 8 mm. Jadalne, smaczne z lekkim gorzkawym posmakiem o miąższu barwy ciemnowiśniowej. Drewno dosyć twarde i sprężyste, o drobnych słojach.

Biologia i występowanie

Występuje w północnej Skandynawii oraz w górach Europy: w Alpach, Wogezach, górach Bawarii, Karkonoszach, Karpatach Zachodnich (Tatry, Wielka Fatra i Mała Fatra), Karpatach Wschodnich (Bieszczady, Czarnohora, Góry Rodniańskie) i Karpatach Południowych. Podano także jej stanowisko w północno-wschodniej Turcji. Przypuszcza się, że ma szerszy zasięg; na półwyspie Kola występuje bowiem Padus schuebeleri (N. I. Orlova) Czerep, prawdopodobnie będący synonimem czeremchy skalnej. W Polsce czeremcha skalna jest bardzo rzadko spotykana. Występuje w Karkonoszach, Bieszczadach Zachodnich i Tatrach. Jedyne potwierdzone stanowisko w Tatrach znajduje się na Długim Giewoncie na wysokości ok. 1560 m n.p.m. W Bieszczadach rośnie na Małej Rawce i Wielkiej Rawce, na przełęczy między Wielką Rawką i Małą Rawką, na Kamiennej i w dolinie potoku Litmirz na zboczach Wołowego Garbu. W Karkonoszach występuje w kotłach polodowcowych (w Kotle Łomniczki i Małym Śnieżnym Kotle). Nanofanerofit. Kwitnie: maj-czerwiec. Siedlisko: rośnie na umiarkowanie ubogich glebach (mezotroficznych) pokrywających granitowe skały. Preferuje obszary umiarkowanie zimne, głównie piętra subalpejskie i regla górnego umiarkowane naświetlone. Gatunek neutralny wobec kontynentalizmu. Jest gatunkiem charakterystycznym dla: zespołu roślinnego Ass. Pado-Sorbetum i gatunkiem wyróżniającym dla podzwiązku roślinnego Sub All. Rhododendro-Vaccinienion. Liczba chromosomów 2n=32.